"> خانواده برتر در اسلام - ویژگی های خانواده قر آنی - مهکام
مشاوره آنلاین مهکام

خانواده برتر در اسلام – ویژگی های خانواده قر آنی

خانواده برتر در اسلام

موضوعاتی که با در این مطلب عنوان شده است : جایگاه خانواده برتر در اسلام ، ویژگی های خانواده در قرآن ، برترین الگوی خانواده برتر در اسلام ، خانواده کانون عبودیت پروردگار ، ویژگی های خانواده های قرآنی ، خوش اخلاقی و مودت ، مدارا و گذشت ، فرزندپروری اسلامی ، وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر ، توصیف خانواده برتر اسلامی در نهج البلاغه ، خوش خلقی ، عدم انتظارات نامعقول در خانواده برتر
خانواده برتر در اسلام - ویژگی های خانواده قر آنی-www.mehcom.com

خانواده برتر در اسلام – ویژگی های خانواده قر آنی-www.mehcom.com

چکیده مقاله

خانواده به عنوان رکن اصلی جوامع بشری والبته سرنوشت سازترین آنها همواره مورد توجه جامعه شناسان ومربیان امور تربیتی بوده است.این اجتماع کوچک قطع نظر از کارکرد روانی اش که کانونی آرامش زااست؛بستر ومکانی است که برای رفع نیازمندی های حیاتی وعاطفی انسان بناشده است.

پرداختن به این بنای مقدس وبنیادین وحمایت وهدایت آن به جایگاه واقعی ومتعالی اش همواره سبب اصلاح خانواده بزرگ انسانی وغفلت از آن موجب دور شدن از حیات حقیقی وسقوط به ورطه هلاکت وضلالت بوده است.قرآن کریم با نگاه ویژه به این کانون مهم ومقدس؛

توجه بشر را به تشکیل این کانون مقدس جلب می کند وبهترین الگوها را برای شناسایی خانواده برتر به جهانیان معرفی می کند.

مقاله حاضر با عنوان ویژگی های خانواده های قر آنی بعد از بیان مقدمه ای کوتاه در مورد جایگاه و اهمیتی که کانون مقدس خانواده در قرآن دارد؛نمونه ها والگوهایی که در قرآن بیان شده را معرفی کرده و بعد از آن به بیان آثار و ویژگیهایی که قرآن در خانواده می گذاردپرداخته است.ودر پایان هم چند نکته را به عنوان نتیجه گیری بیان کرده است.

 مقدمه

قرآن کریم چشمه فیاضی است که هدفی جز تربیت و هدایت انسانها و رهنمون ساختن کاروان بشری به سرمنزل سعادت دنبال نمی کند. اهمیت تشکیل خانواده و شئون و اصول مربوط به آن در دین اسلام واضح تر است از آنکه نیازی به اثبات داشته باشد و همین اهمیت هم باعث شده است که خداوند جلّ شأنه در قرآن جملاتی نهایی وسازنده ترین مطالب را مطرح نمایند.قرآن به عنوان منبع اصلی ولا یزال دین مبین اسلام؛برکارکرد انسانی واجتماعی خانواده توجه داشته ودستوراتی نجات بخش وروشنگر در این باره فرود آورده است

به جهت اهمیت  و تأثیری که این نهاد مقدس در رسیدن به اهداف عالیه انسانی در جوامع بشری دارد.از دیر باز مورد توجه جامعه شناسان و اندیشمندان قرار گرفته و تألیفات زیادی نیز در این زمینه انجام شده است که از آن جمله کتاب خانواده در قرآن تألیف احمد بهشتی؛کانون مهرورزی تألیف عباس پسندیده و دینداری و رضامندی خانوادگی تألیف مجتبی حیدری می باشد.

امروزه اختلال در نظام مقدس خانواده و بی اعتنایی به اصول ضروری و ارزشهای آن است که پایه های اصلی زندگی را به تباهی کشیده و مهمترین عامل در ارتکاب رفتارهای هنجار شکن قلمداد شده است.

در این مقاله تلاش شده است که با معرفی الگوها و اسوه هایی که در قرآن به عنوان خانواده برتر شناخته شده اند .راهی را در پیش روی خانواده  قرار دهد تا این نهاد مقدس بتوانند از به تباهی کشیده شدن فرزندان وبه تبع آن جامعه جلوگیری نماید.

 جایگاه خانواده در اسلام

خانواده در اسلام کانون عبودیت پروردگار است و اسلام اساس خانواده را بر مودت و رحمت می داند و بر حفظ و تشکیل آن تأکید زیادی دارد. مثلاً در این آیه 32 سوره مبارکه نور در مورد اهمیت تشکیل خانواده می فرماید«وانکحوا الأیامی منکم والصالحین من عبادکم وامائکم إن یکونوا فقراءَ یغنهم الله من فضله والله واسع علیم»

در محیط خانواده ؛ فرزند نیاز تکوینی و مستقیم خود را به پدر و مادر تأمین می کند و زن و شوهر نیاز جنسی و عاطفی خود را به وسیله یکدیگر برطرف می کنند.

اسلام برای خانواده از ابتدای تشکیل آن برنامه ویژه ای دارد .نحوه معاشرت اعضای خانواده؛روابط والدین و فرزندان هر یک دستورات خاصی دارد.

از دید اسلام اساس زندگی خانوادگی بر محبت و عشق بنا شده است. خدواند در قرآن در آیه 21 سوره مبارکه روم می فرماید:

«  ومن ایاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها وجعل بینکم موده ورحمه ان فی ذلک لایات لقوم یتفکرون»

و از نشانه های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا درکنار انان آرامش یابید؛ومیانتان مودت ورحمت قرار داد در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکر می کنند.

هدف خداوند از بیان آیه این است که میان دو همسر مودت و مهر و محبت برقرار باشد و در کنار هم احساس آرامش کنند . بنابر این اصل در زندگی خانوادگی وجود فضایی آرام و محبت آمیز است . زن و شوهر باید سعی کنند که در محیط خانواده ؛ میان اعضاءآرامش به وجود آید وروز به روز ؛عواطف و محبتشان به هم بیش تر شود.

ویژگی های خانواده در قرآن     

اسلام در روش تربیتی خود ؛انسانها را به الگوها و نمونه هایی برتر توجه می دهد. در واقع تأثیر الگوها در ساخته شدن فرد و جامعه بر کسی پوشیده نیست و هر خانوداه ای که می تواند برای ایجاد آرامش و موفقیت در زندگی به این الگوها و نمونه ها توجه ویژه داشته باشد. که یک نمونه از خانواده برتر در قرآن خاندان حضرت ابراهیم(ع)است.

خداوند در آیه33و34سوره مبارکه آل عمران به برگزیده بودن این خاندان اشاره فرموده است.

«انّ الله اصطفی آدم ونوحا وال ابراهیم وال عمران علی العالمین *ذریه بعضها من بعض والله سمیع علیم»

خداوند آدم ابوالبشر و نوح آل ابراهیم وآل عمران را برجهانیان برتری داد. خاندان و دودمانی که برخی از برخی دیگر نشأت گرفته و با هم دارای پیوند و ارتباط بودند و خداوند شنوای دانا است.

و در آیه 72 سوره مبارکه انبیاء «ووهبنا له اسحق ویعقوب نافله وکلا جعلنا صالحین»به یکی از مهمترین مواهب خدا به ابراهیم(ع)که داشتن فرزند صالح و نسلی برومند و شایسته است اشاره کرده و می فرماید:ما به او اسحاق را بخشیدیم و یعقوب فرزند اسحاق را به او افزودیم و همه آنها را مردانی صالح و شایسته و مفید قرار دادیم.

پیشنهاد مطالعه:  خصوصیات رفتارى خانواده برتر

یک نمونه دیگر از خانواده برتر در اسلام و قرآن کریم خاندان حضرت مریم(س)است که قرآن از این خاندان به عنوان آل عمران یاد می کند.حضرت مریم و پدر و مادرش یکی از خانواده ای برگزیده و برتر به جهانیان معرفی شده اند.

آن حضرت دست پرورده مادری است که طبق آیه 35 سوره مبارکه آل عمران«اذ قالت امرات عمران رب انی نذرت لک ما فی بطنی محررا فتقبل منی انک انت السمیع العلیم»فرزند خودرا به پناه خدا سپرد وخدمتگزار صومعه قرار داد.پس پروردگارش اورابا حسن قبول پذیرا شد واورا به تربیتی نیکو پرورش داد.

و مادر فرزندی است که خداوند بشارت داد که در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان در گاه خداوند باشد و با خلق در گهواره سخن گوید«اذ قالت الملائکه یا مریم ان الله یبشرک بکلمه منه اسمه المسیح عیسی ابن مریم وجیها فی الدنیا والاخره ومن المقربین*ویکلم الناس فی المهد وکهلا ومن الصالحین»  (آل عمران/45-44)

برترین الگوی خانواده برتر در اسلام

اسلام اهل بیت پیامبر اکرم را به عنوان نمونه ی کامل از خانواده برتر معرفی و صلاحیت الگویی آن را بای جهانیان امضاء کرده است.

خداوند سبحان در آیه 33سوره مبارکه احزاب این خانواده را از هرگونه رجس وپلیدی مبرا دانسته است.«انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهرکم تطهیرا»

آیه مباهله هم در باره اعضای این خانواده نازل شده وعظمت معنوی وعرفانی آنان را به نمایش گذاشته است.

این خانواده از پیوند ملکوتی حضرت علی(علیه السلام ) و فاطمه(سلام علیها)تشکیل شده که آن دو مصداق اتم انسان کامل هستند.

طبق گفته پیامبر گرامی(صلی الله علیه وآله)این دو کفو و همتای همدیگر هستند و پیوند آن دو در آسمانها و نزد عرشیان برقرار شد و در جمع زمینیان تحقق عینی یافت.

پیامبر همچنین این خاندان را اسوه و الگوی امت خویش خوانده و فرمود:زندگی علی(علیه السلام) و فاطمه(سلام علیها)سراسر الگوست؛ همسرداری موفق علی؛مدیریت او در خانه و خانواده ؛ شوهرداری فاطمه؛خانه داری و تربیت فرزند او در عالم نظیر ندارد و تا قیامت برای جهانیان نور افشانی می کند.

خانواده کانون عبودیت پروردگار

اصلی ترین کار برای تحول و ارتقای فرهنگی جامعه ارتقای فرهنگ دینی در خانواده است. دین مبین اسلام , به عنوان برنامه ای جامع و مدون؛ دستورهای دقیق و منظمی را برای سعادت دنیوی و اخروی انسانها ارائه کرده است.

یکی از عمده ترین دستورهای اسلام برای پیروان خود مداومت بر یاد خداوند متعال است. از نظر اسلام و قرآن ؛یاد خدا آرامش بخش دل ها و تأمین کننده بهداشت روانی است.«الا بذکرالله تطمئن القلوب»آگاه باشید که با یاد خدا دلها آرام می گیرد.

اولیای دین هم ؛با توجه به اهمیت خانواده در حیات انسانی مطالب ارزشمندی رابیان نموده اند که توجه به قرآن واحادیثی که از ائمه به ما رسیده است تضمین کننده موفقیت وکامیابی خانواده می باشد.

مطالعه منابع دینی نشان می  دهد که محور واساس پایداری خانواده و رضایت زناشویی در گروه مودت و رحمت میان همسران است که از آن به عنوان حسن خلق تعبیر می شود.

ویژگی های خانواده های قرآنی

پس با این مقدمه به بیان اولین ویژگی خانواده های قرآنی که همان اخلاق خوش (نیکو)است می پردازیم ودر مباحث بعدی به ویژگیهای دیگر می پردازیم.

خوش اخلاقی و مودت در خانواده برتر

زن و شوهر به خاطر خود وفرزندانشان لازم است یک سلسله مسائل اخلاقی را که قرآن مجید وروایات برآن تأکید دارند را رعایت کنند.

همسران به خاطر معاشرت نزدیکی که باهم دارند بیش از همه نیاز مند رعایت این اصل مهم یعنی خوش خلقی و پرهیز از بدخلقی هستند خانواده ای که افراد ان با روی خوش  وگشاده با یکدیگر برخورد می نمایند؛با نشاط  و پر انرژی است.

در رابطه با آراسته بودن به حسنات اخلاقی در منابع اسلامی بسیاری از آیات و روایات مردان را به خوش اخلاقی با همسرانشان فرا می خوانند.قرآن کریم در آیه 19سوره مبارکه نساء به مردان دستور می دهد با همسران خود به طور شایسته رفتار کنند.

 (عاشروهن بالمعروف:با همسران خود به شایستگی و نیکویی معاشرت نمایید. )

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)نیز فرمود:خیرکم خیرکم لأهله و أنا خیرکم لأهلی  بهترین شما کسی است که برای خانواده خود بهترین است ومن بهترین افراد برای خانواده هستم.

برهمین اساس بود که امام صادق(علیه اسلام)در مورد حسن خلق و ابراز عشق و علاقه پیامبران می فرمایند: من اخلاق الانبیاءحب نساء   از اخلاق پیامبران(علیهم اسلام) دوست داشتن زنان است.

انس در باره شخص رسول خدا می گوید:ایشان با خانواده اش مهربان وبلکه مهربان ترین مردم نسبت به فرزندان وخانواده بود.همچنین طبق روایتی از انس زمانیکه از عایشه پرسیدن اخلاق پیامبر با خانواده اش چگونه بود ؟گفت:نیک خوترین مردمان بود .نه دشنام می داد ونه بد زبانی می کرد ونه اهل هیاهو به راه انداختن در کوچه وبازار بود ونه بدی را به جبران می کرد؛بلکه می بخشید وگذشت می کرد.

مدارا و گذشت در خانواده برتر

یکی دیگر از ویژگی های خانواده های برتر که قرآن را الگو و اسوه خود قرار داده اند عفو و گذشت در مقابل اشتباه و خطاهایی است که خواسته یا ناخواسته از دو طرف سر می زند. زن امکان دارد در مسئله خانه داری؛پخت وپز؛رعایت حق شوهر دچار خطا گردد؛مرد نیز ممکن است در رفتار وکردار؛اخلاق و روش دچار اشتباه شود که همه این اشتباهات قابل گذشت و اغماض است.در آموزه های دینی و اسلامی بر مدارا و گذشت وصبر تأکید فراوان شده است.

که به فرموده قرآن مجید عفو وگذشت از موارداحسان؛آراسته به احسان محبوب خدااست

«والعافین عن الناس ولله یحب المحسنین» ( آل عمران/134)

پیشنهاد مطالعه:  والدین خوب و موفق در مهارت های زندگی و ارتباطی

در روایات فراوانی نیز برگذشت ومدارا کردن همسران در مقابل اشتباهات وبد خلقی یکدیگر تأکید شده است.پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)در باره صبر بربدخلقی زن وتحمل او می فرماید:

(من صبر علی خُلق امراة سیة الخلق واحتسب فی ذلک الأجر أعطاه الله ثواب الشاکرین فی الآخرة)

کسی که برای نیل به پاداش الهی براخلاق بد همسرخود صبر کند ؛خداوند ثواب شاکران را به او عطا خواهد کرد.

امام باقر(علیه السلام)در توصیه زنان به صبر بر اذیت های شوهر می فرماید:

(جها د المراة أن تصبر علی ما تری من أذی زوجها وغیرته)

جهاد زن آن است که بر آزارهای شوهر و غیرت ورزی بی مورد او صبر کند.

براساس همین آیات و روایات است که عفو محبوب خدا ؛ و اجر عفو کننده برخدا است . مرد و زن اگر در هنگام خطا عفو و گذشت را شیوه رفتاری خود قرار دهند و مدتی این رفتار نیک را تمرین کنند پس از اندک زمانی به این صفت ملکوتی آراسته خواهند شد و در پرتو همین آیات و روایات زندگی شیرین و موفقی خواهند داشت.

فرزندپروری اسلامی – تربیت نسل توحیدی فرزندان

از تکالیف والدین ؛کوشش در رشد وپرورش استعدادها ی کودک در حد امکان و توانایی ؛مراقبت در رفتار وکردار خود درجایگاه الگوی کودک؛اعمال نفوذ در طفل برای یافتن کرامت نفس است.

برای رسیدن به این اهداف خانواده باید مرکز آموزش اخلاق؛دفاع از حق و پرهیز از غرور بیجا باشد.چرا که که کودک بیشتر وقت خود را در خانه می گذراند. از این رو مسایل بیشتری را به وِیژه در جنبه های اخلاقی و رفتاری می آموزد.

 فرزندان در خانواده هایی که قرآن و آموزه های آن را الگوی خود قرار داده اند.مورد تکریم و احترام قرار گرفته و با شخصیت بار می آیند؛به سئوالات آنها به صورت منطقی و متناسب با میزان درک و فهم آنها پاسخ داده می شود ؛ شجاع بار می آیند.

در این گونه خانواده ها پدر و مادر بی جهت بین فرزندانش فرق نمی گذارند و از این طریق حس حسادت و کینه توزی که یکی از رذایل اخلاقی است را از بین برده وحس عدالت پروری را تقویت می کنند.

در سخنی ؛امیر مؤمنان امام علی(ع) به فرزندگرا میش امام حسن(علیه السلام)فرمود:

(وانما قلب الحدث کالارض الخالیه ما القی فیها من شیء قبلته)

 

وظایف زن و شوهر  نسبت به یکدیگر

1-دین مبین اسلام تحت هیچ عنوانی ظلم و ستم حتی به اسیران جنگی که در ساعتی پپش از اسارت جنایتکارانی بی رحم بوده اند روا نمی دارد. و هر عملی که ظالمانه باشد محکوم، ناپسند و خلاف مکتب اسلام است. حال اگر این ستم و ستم پیشگی به نهاد خانواده که باید کانون محبت و دلدادگی و عطوفت باشد سرایت کند البته شعله های آن سوزاننده تر، و قبح و زشتی آن رسواتر خواهد بود.

2-در جهان اسلام برای خانواده دو نوع سیستم وجود دارد: الف- سیستم فقهی ب- سیستم اخلاقی

در سیستم فقهی زن وظیفه کار کردن در خانه را ندارد شستشو و پخت و پز و …وظیفه او نیست و مرد نمی تواند او را به این کار وا دارد، و حتی می تواند برای شیر دادن به کودک خود ، اجرت طلب کند. و از سویی مرد می تواند محدودیتهایی برای زن ایجاد کند. اما حقیقت آن است که اسلام به این سیستم در نظام عمل و حالت عادی سفارش نکرده است .

بلکه سیستم اخلاقی را جایگزین کرده است که زن امور خانه را به عهده می گیرد و مرد امور بیرون از خانه و تعلیم و تربیت فرزندان به عهده هر دو توأمان می باشد.

مهر و محبت و انس و آرامش محور این زندگی خانوادگی است. البته در هر حال اختلافات جزئی و غیر بنیان کن پیش می آید که وظیفه زن و مرد مدارا و عفو و اغماض  نظر هست تا حلاوت و شیرینی زندگی به یأس و تلخی مبدل نگردد. و دوستی و صداقت تعطیل نشود. و البته اگر پای ضرورت به میان آید چاره ای جز پناه بردن به قانون و عدالت نخواهد بود.

3-حضرت فاطمه زهرا (س) از چهره های ملکوتی و پاک جهان اسلام و سیده نساء العالمین است. خانواده او مثال عالی و برتر جهان بشریت می باشد.

انجام وظایف زنانه و عبادت و پاکدامنی، همکاری و تعاون در خانه، و ایجاد محیطی آرام و سعادت بخش برای شوهر و فرزندان و ندیم و همدم بودن شوهر در مکاره و سختی های روزگار، و همچنین نوع برخورد حضرت امیر (ع)نسبت به ایشان از نمونه عالی و اعلی در جهان بشریت می باشد.

تعاون و همکاری که آدمیان را به خدا و معنا نزدیک می کرد و از پلشتی ها و نابسامانیها نجات می بخشید در این خانواده پیدا می شد. داستان سوره مبارکه دهر(انسان) و سوره مبارکه کوثر و آیه 33 سوره احزاب (آیه اهل بیت) در عظمت و ستایش این چهره های آسمانی نزول یافت.

در بینش اسلام، زن مورد ملاطفت و توجه ویژه قرار گرفته است. و سخت و اکید به رعایت حال او سفارش شده است. جایگاه حقوقی او روشن، و خیل امتیازات او واضح، و بسیاری مسئولیتهای شوهر نسبت به او تعیین شده است.

قلب کودکان چونان زمین کاشته نشده آمادگی پذیرش هر بذری است که در آن پاشیده شود.

توصیف خانواده برتر اسلامی در نهج البلاغه

از نگاه حضرت زندگی و تشکیل خانواده همه‌اش سختی و دردسر است و دردسر بالاتر اینکه گریزی هم از این سختی نیست (حکمت ۲۳۸)، البته رسیدن به پاره ای از کمالات و خواسته‌ها ممکن نیست؛ مگر با ازدواج و تشکیل خانواده. و اینکه این سختی‌ها خود شیرین و دوست داشتنی هستند. حکمت(61)

  اما آنچه مهم است در تشکیل خانواده بدانیم اینکه با دیدی باز و با نگاهی عقلانی، نه چون عاشقی که با چشمی بیمار و گوشی ناشنوا از پی خواسته دل می‌رود و نهایتا هم به پشیمانی می‌رسد دست به انتخاب بزنیم.(خطبه ۱۰۹) البته این کلام حضرت هرگز به این معنا نیست که معیار در انتخاب، منهای علاقه و دوست‌داشتن باشد؛ بلکه آنچه مورد نهی حضرت است انتخاب کورکورانه است.

پیشنهاد مطالعه:  تفاوت در کلی نگری و جزئی نگری زن و مرد-همسرداری موفق

و در گام دوم درک این مطلب که روحیات زنان و مردان روحیاتی متفاوت است. حضرت هم در چندین جای نهج‌البلاغه بر آن موضوع تاکید دارند و شناخت این تفاوت‌ها را در ساختار سازی بهتر خانواده پررنگ می‌دانند.(خطبه ۸۰؛ حکمت ۲۳۴) در روان شناسی و روان شناختی امروزی هم بسیار بر این مطلب تاکید شده و توصیه مکرر بر این شده که برای زندگی بهتر باید با دنیای متفاوت زنان و مردان آشنا بود؛ حتی با نگاهی اغراق‌آمیزتر آنان را از دو سیاره متفاوت می‌دانند.

و در گام سوم حضرت توصیه‌های شنیدنی بسیاری به زنان و همسران برای تداوم شیرین زندگی دارند که به گوشه‌ای از این توصیه‌ها اشاره می‌کنیم:

پاکدامنی در خانواده برتر

حضرت زنان پاکدامن را فرشته ای از فرشتگان الهی می‌داند و پاکی آنان را از مجاهدت در راه خدا و شهادت هم بالاتر می‌داند.(حکمت ۴۷۴) و پایبندی به اصول خانوادگی و عدم اجازه ورود نامحرم به حریم زندگی را از صفات کمالی زن می‌دانند. (حکمت 234)
همچنین امیر مومنان(ع) به مردان می‌گوید در پوشش همسرانتان و روابطشان دقت داشته باشید که این کار بهترین امور برای حفظ پاکی و سلامت زن است. (نامه ۳۱) اما این بدان معنا نیست که مرد غیرت و تعصب وسختگیری بی‌‌موردی داشته باشد(حکمت ۳۶۰)؛ چون همان‌طور که حضرت(ع) می‌فرمایند غیرت بی‌مورد درستکار را بیمار دل و پاکدامن را به بدگمانی می‌اندازد. (نامه 31)

خوش خلقی در خانواده برتر

گرامی‌ترین و با ارزش‌ترین فضیلتی که در راس تمام امور خانواده قرار دارد، اخلاق نیکو(حکمت ۳۸) و سعی در رفع نیازهای یکدیگر است

حضرت در بیانی می‌فرمایند: «اگر اندوهی از اعضای خانواده بزداییم و دل آنها را شاد سازیم، خداوند این شادی را لطفی برایمان قرار می‌دهد که هنگام غم روزگار، چون آب زلالی برایمان باریدن می‌گیرد و اندوه و غم‌هایمان را می‌شوید.» (حکمت257) و به مردان توصیه می‌کند هرگز با پرخاشگری با زنانتان سخن مگویید و هیچ‌گاه با چوب و سنگ آنان را میازارید که این برخورد حتی در جاهلیت هم جایگاهی نداشت و چنین شخصی مورد مذمت بوده و هست. (نامه ۱۴) سعی زن و شوهر باید عیب پوشی از یکدیگر باشد.. (خطبه ۱۴۰

عدم انتظارات نامعقول در خانواده برتر

حضرت در وصیتی به امام حسن (ع) می‌فرمایند: «پسرم! زنان چون گل‌های بهاری هستند نه پهلوانان سختکوش؛ پس هرگز کاری برتر از توانایی آنها از آنان انتظار نداشته باش(نامه۳۱) و هرگز آنان را با آزار دادن تحریک مکن که آنان در نیروی بدنی و روانی کم توانند.» (نامه ۱۴)

با تمام سفارشاتی که حضرت در مورد احترام به زن و خانواده دارند و تلاش برای مهیا کردن شرایط بهتر برای زن را چون جهاد می‌دانند؛ اما هرگز با نگاه‌های فمینیسمی موافق نیستند و با صراحت در مواردی نگاه‌های زن سالاری را محکوم و اشتباه می‌داند.  تربیت صحیح فرزندان حضرت کمی فرزند را موجب رفاه و آسایش می‌داند.(حکمت ۱۴۱)

بیان این مطلب در این مقال هرگز تایید یا رد این سخن نیست که فرزند کمتر زندگی بهتر و اینکه آیا این ایده‌ای یهودی هست یا نه، اصلا نوشته از این موضوع غریبه و بیگانه است؛ ولی صرف نظر از شرایط جامعه و خالی از هر نگاه بیرونی کمتر بودن فرزندان بالطبع مسؤولیت کمتر و نگرانی‌های کمتری داشته و خود به خود موجب راحتی و رفاه بیشتری برای پدر و مادر می‌شود.

اما این کلام هرگز بی‌توجهی به فرزندان را تایید نمی‌کند. امام (ع) پدر و مادر را در مقابل فرزندان بی‌مسوولیت ندانسته و خود حضرت می‌فرمایند همان‌گونه که فرزندان در قبال پدر و مادر مسؤولیت‌هایی دارند، پدر و مادر نیز در قبال آنان وظایفی دارند و مهم‌ترین وظیفه آنها شتاب و تلاش در تربیت فرزندان است. حضرت در سخنی به فرزند بزرگوارشان امام حسن(ع) می‌فرمایند: «وظیفه دارم تا تو را با اخلاق و آداب اسلامی آشنا سازم و به بهترین شکل تربیت کنم»

نتیجه گیری

با مطالعات انجام شده روشن شد که خانواده پایدارترین و اساسی ترین نهاد انسانی است که با تأسی از الگوها ونمونه هایی که دین اسلام در کتاب خود قرآن از آنها یاد کرده می تواند سعادت و بهروزی را نصیب زندگی خود وجامعه کند و بتواند بهترین عواملی که باعث موفقیت و سعادتمندی خانواده می شود را در زندگی خود پیاده کند و از این طریق جامعه را از هرگونه پلیدی ورجس پاک کند.

آن چه خانواده را در نگاه دین از جایگاهی رفیع برخوردار كرده، كاركردهای منحصر به فردی است كه از خانواده، بنیانی مقدس و از ازدواج، پیمان الهی می سازد.

در این نگرش، خانواده از یك سو اعتبار همیشگی خویش را از   خداوند می گیرد و از سوی دیگر، حلقه اتصال میان حیات جسمانی و معنوی و تعادل بخش به زندگی بشری است و به همین دلیل نه صرفاً سرپناهی برای هم سفرگی كه پایگاهی برای امنیت، آرامش و رشد است و باید آن را مهم ترین پایگاه فرهنگی هر جامعه دانست .

خانواده كارآمد و برتر ، خانواده ای است كه كانون محبت، انعطاف و رحمت باشد. از این رو آرامش روانی و كاهش اضطرابات، مهم ترین كاركرد خانواده سالم است. در ادبیات دینی زمینه های پیوند عاطفی از سوی خداوند در زن و مرد نهاده شده است.

نویسنده : یوسف طالبی

 منابع و مآخذ:

نهج البلاغه

قرآن کریم

تفسیر نمونه جلد2؛آیت الله مکارم شیرازی

اخلاق در قرآن،محمد حسین اسکندری؛انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)

نظام خانواده در اسلام؛استاد حسین انصاریان؛انتشارات ام ابیها

کانون مهر ورزی؛عباس پسندیده؛انتشارات مرکز امور زنان وخانواده نهاد ریاست جمهوری

دینداری ورضا مندی خانوادگی؛مجتبی حیدری؛انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده موفق- خانواده برتر در اسلام

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×