چرا فرزندان یک خانواده با هم متفاوت هستند ؟ فرزندپروری موفق

چرا فرزندان یک خانواده با هم متفاوت هستند ؟

فرزندان یک خانواده برخی از مواقع آن قدر با هم از نظر اخلاق و رفتار متفاوت هستند که به سختی می توان باور کرد که آنها در یک خانواده و تحت سرپرستی و تربیت یک پدر و مادر بزرگ شده اند.

سوال :
در مورد فرزندانی که از یک پدر و مادر متولد شده اند و از شرایط یکسان فرهنگی تربیتی بزرگ می شوند، یکی صالح و دیگری ناخلف و ناصالح می شود، علت چیست؟

جواب :

عواملی و شرائطی که در تربیت فرزندان نقش دارند برخی درونی و داخلی است و برخی بیرونی و خارجی .

به فرض که فرزندان شرائط خارجی یکسانی داشته باشند ولی هرگز شرائط و زمینه های داخلی آنها یکسان نمی باشد و همین تفاوت در شکل گیری شخصیت متفاوت و گاه متضاد آنها تاثیر فراوانی دارد .

البته دو فرزند در ظاهر ممکن است شرائط خارجی یکسانی داشته باشند ولی با دقت و تامل روشن می گردد که ازاین حیث نیز کاملا یکسان نیستند و در برخی جهات با یکدیگر متفاوتند .

تفاوت از نظر روحیه و استعداد و سرمایه ها و توانائی ها ی درونی و سلیقه امری غیر قابل انکار و اجتناب نا پذیر است و همین موجب می گردد که هیچ دو نفری کاملا شبیه هم نباشند .

علاوه بر آن عوامل محیطی هم خیلی تعیین کننده هستند به طور مثال دوست بد می تواند انسان را زیر و رو کند. ممکن است کسی در یک خانواده کاملا مذهبی بزرگ شده باشد، ولی در محیط مدرسه و محله در دام دوستی اسیر و گرفتار شود که ظاهری خوب ولی سیرت و باطنی بد داشته باشد.

همین یک دوست کافی است که فرزند یک خانواده نیک سیرت را تبدیل به یک انسان بد سیرت و بد اخلاق نماید و از راه مستقیم خارج سازد.

نمونه آن در قرآن کریم فرزند حضرت نوح (ع) است. پسر نوح با بدان بنشست-خاندان نبوتش گم شد.

عوامل موثر در شخصیت انسان

درباره شکل گیری رفتار و شخصیت انسان اعتقاد بر این است که عوامل مختلفی تأثیرگذار است که عبارتند از:

1. وراثت

2. محیط

3. تعامل محیط و وراثت

4. اراده و اختیار انسان

منظور از محیط هم شامل تمام متغیر های خارج از وجود فرد است که از آغاز باروری و انعقاد نطفه تا هنگام تولد و از آن هنگام تا مرگ انسان را در بر می گیرد و بر او تأثیر می گذارد پس شامل تمام انواع محیط یعنی محیط طبیعی مثل آب و هوا، تغذیه، منطقه جغرافیایی و محیط اجتماعی مثل روابط میان افراد خانواده، مدرسه، همسالان، جامعه، فرهنگ، مذهب، وسائل ارتباط جمعی، انجمن ها و… همه و همه را شامل می شود.

اما آنچه باید توجه داشت این است که انسان موجود منفعل محض نیست که هر چه این عوامل محیطی (اعم از طبیعی و اجتماعی و غیره) تأثیرگذار باشند، انسان پذیر است و بدون هیچ تصرفی رنگ آن عامل تأثیرگذار را به خود می گیرد.

بلکه انسان اراده و اختیار آزاد انسان نیز در رشد انسان تأثیرگذار است و در رفتارهای آگاهانه انسان اراده او نقش ایفا می کند.

پس اگر معلم و مدرسه تأثیر خاص خود را روی فرد ایفا می کند، به گونه ای نخواهد بود که تمام آن نقش تأثیرگذار را بدون کم و کاست آن شاگرد پذیرا باشد و اگر هم تأثیری گذاشته است، می تواند با ارتقاء سطح آگاهی خود و آشنایی به جوانب مسأله، مسیر خود را تغییر دهد.

نشانه های آن نیز در رفتار افراد قابل مشاهده است. همان طور که در برخی شاگردان تأثیر رفتار یا سخن معلم و مدرسه را مشاهده نمی کنیم و در برخی دیگر به شکل کامل و تمام تأثیر گذار بوده و در دسته سوم تأثیر اندک بوده است.

و یا مسیر از گذر زمان، شاگردی که در زمان تحصیل تابع محض معلم خود بودن در بزرگسالی تغییر مسیر داده است.

معرفی کتاب برای فرزندپروری موفق :

در مورد تربیت فرزند به منابع زیر مراجعه نمایید:
1- تربیت کودک، ابراهیم امینی
2- راه تربیت، مجید رشید پور، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان
3- آشنایی با تعلیم و تربیت اسلامی، مجید رشید پور، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان
4- روانشناسی و تربیت کودکان و نوجوانان، دکتر غلامعلی افروز، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان
5- تربیت طبیعی در مقابل تربیت عاریه ای، عبدالعظیم کریمی، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان
6- والدین و مربیان مسؤول، رضا فرهادیان، انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم
7- خانواده و دشواری های رفتاری کودکان، دکتر علی قائمی، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان
8- مجموعه کتاب های خانواده، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان
9- پرورش مذهبی کودکان، دکتر علی قائمی
10- آزادی کودک و حدود آن، دکتر علی قائمی
11- اصول و روش های تربیت در اسلام ، احمدی ،سید احمد ، تهران : انتشارات انجمن اولیاء و مربیان ، 1373
12- اسلام و تعلیم و تربیت ،حجتی ، سید محمد باقر ، تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی ،1368
13- گفتارهائی پیرامون اثرات پنهان تربیت آسیب زا ،کریمی ، عبدالعظیم ، تهران : انتشارات انجمن اولیاء و مربیان ، 1373
14- با تربیت مکتبی آشنا شویم ، مظلومی، رجبعلی ، تهران : انتشارات امیر کبیر، 1366
15-جایگاه پرورش حسِ دینی در تربیت کودکان نویسنده : محمد قمی فر

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده برتر – فرزندپروری موفق

منبع : akhlagh.porsemani.ir