مسئولیت پذیری در کودکان و پاسخگویی آنها

مسئولیت پذیری در کودکان

مسئولیت پذیری و پاسخگویی کودکان

امروزه در علم روانشناسی کودک ،اهمیت زیادی به مسئولیت پذیری در کودکان می دهند. یک کودک مسئول ،براساس شناخت، هیجان و قضاوتش برای تصمیم گیری استفاده می کند و در عین حال بر اثر رفتارش روی دیگران توجه می کند. ضمن اینکه او به نیازهای خودش بدون تداخل با حقوق دیگران اهمیت می دهد.

مسئولیت پذیری درکودک امری ذاتی نیست  و هیچ کودکی به صورت کودک مسئول بدنیا نمی آید . بلکه این امری است که کودک از ابتدا و خیلی زود در کنار والدین یاد بگیرد. مثل شیر خواری که سعی می کند خودش قاشق به دهان بگذارد. یا کودک سه ساله ای که سعی می کند با هدایت مادر اسباب بازی هایش را جمع کند. کودک تنها وقتی می تواند رفتار مسئولانه از خود نشان بدهد که ما به عنوان والدین این فرصت را به او بدهیم.

باید به کودکمان اجازه دهیم تا آزادانه بعضی قضاوت ها و انتخاب ها را بکنند و از اشتباهاتشان درس بگیرند. البته هنگام مسئولیت دادن به آنها باید دقت کنیم توقعات ما با سطح رشد فیزیکی بدنشان متناسب باشد. مثلا از یک کودک دو ساله نمی توانیم بخواهیم که به تنهایی اتاق را جمع و جور کند یا ساعت ها بی صدا پای تلویزیون بنشیند.

ما به عنوان پدر و مادر چه کارهایی می توانیم برای کودکانمان انجام دهیم ؟

1- الگو باشیم :

مثلا هنگام ملاقاتهایمان سر ساعت برسیم ، پول اضافه ی فروشنده را به او بگردانیم ، به موقع کارهای لازم را انجام دهیم ، با کودک مان و دیگران محترمانه صحبت کنیم و نسبت به اشتباهات مان صادق باشیم و مسئولیت آن ها را بپذیریم.

2- توقعات خود و قوانین را به وضوح شرح دهیم :

مثلا نگوییم پسرم مرتب باش بلکه به وضوح برایش شرح دهیم که انتظار داریم پس از بازی ، وسایل بازی اش را در کمدش قرار دهد.

3- اجازه دهیم کودکان اهدافی برای خود تعیین کنند، انتخاب کنند و مشکلات را حل کنند :

آنها نیاز دارند به عنوان یک تصمیم گیرنده مسائل را تجربه کنند کودکان را در برنامه های خانه و خانواده درگیر کنیم . مثلا آن ها را تشویق کنیم برای مسائل مثل دکوراسیون خانه یا اتاق خود یا اوقات فراغت و … تصمیم گیری کنند.

زمانی که به کودکی مسئولیتی می دهیم (حتی وقتی نمی دهیم) اجازه دهیم اعمال کودکان به طور منطقی و طبیعی رخ دهد و حین عمل آن را تصحیح نکنیم . این موضوع شامل همه ی بچه ها می شود ، چه آن دسته از کودکانی که مسئولیت کاری را می پذیرند ولی آن را درست انجام نمی دهند و چه آن هایی که اصلا مسئولیت کاری را نمی پذیرند مانند کودکانی که هر صبح برای رفتن به مدرسه تا وقتی که مادر بیدارشان نکند ، بیدار نمی شوند.

هر دو گروه باید نتیجه ی رفتارشان را ببینند. بنابراین خود کودک متوجه می شود هنگامی که مسئولیتی را پذیرفته ، باید در برابر آن پاسخگو باشد. یا در موردی که کودک دیر بیدار می شود، خواهد دید که پس از رسیدن به مدرسه ، ناظم او را باز خواست می کند. در این صورت است که کودکان ما می توانند تغییرات مناسبی در رفتار و انتخاب های شان صورت دهند.

برگرفته از کتاب : این طوری هم می شود … نوشته محمد حسن شهسواری

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده موفق ایرانی– فرزندپروری– مسئولیت پذیری در کودکان

تربیت فرزند و نیازهای روانی، عاطفی – خانواده آسمانی

بانوان, تربیت کودک دبستانی, تربیت کودک پیش از دبستان, خانواده موفق, زنان, زنان باردار, فرزند پروری, محصولات نوجوانان, مردان, نیازهای کودکان و نوزادان, پس از ازدواج, چگونه با فرزند نوجوان خود رفتار کنیم