شیوه های شناخت و غلبه بر کمال گرایی چیست؟

شیوه های شناخت و غلبه بر کمال گرایی چیست؟ انواع کمال گرایی نابهنجار-باورهای غیر منطقی کمال گرایان نابهنجار-شناخت ویژگی های افراد کمال گرا- کمال گرایی و برتری جویی چیست؟- کمال گرایی نابهنجار چیست؟

افراد کمال گرا کسانی هستند که چنان به دنبال اهداف از پیش تعیین شده خویش می روند که انگار خداوند آنها را فقط و فقط برای رسیدن به آن هدف آفریده است.

اگر به آن هدف نرسند چنان بهم ریخته و شکننده میشوند که گویی آسمان به زمین آمده و فجیع ترین رخداد تاریخ انسان ها رقم خورده است.

نرسیدن به اهدافشان به هر دلیلی، برایشان نپذیرفتی و غیر قابل بخشش می شود. افراد کمال طلب بایدهایی که به زندگی خود اعمال می کنند زمینه ساز تبدیل کمال گرایی بهنجار به کمال گرایی نابهنجار می شود.

 تشدید ویژگی های کمال گرایی برای آن ها در زندگی مشکلاتی در روابط میان فردی، شغل، تحصیل، ازدواج و… به وجود می آورد.

اگر احساس می کنید فردی کمال گرا هستید، بهتر است بدانید می توانید از این ویژگی خود به طور مطلوب نیز استفاده کنید. اما نباید اجازه دهید تا کمال گرایی بیش از حد بر شما غلبه کند. در این مطلب درباره راه های شناسایی و غلبه بر کمالگرایی صحبت خواهیم کرد.

کمال گرایی و برتری جویی چیست؟

تلاش برای برتری، انگیزه اصلی انسان در جهت رشد و حرکت است. برتر بودن یعنی فراتر رفتن از آنچه اکنون هستید. برتری طلبی لزوماً به معنی کسب افتخار اجتماعی، تسلط یا رهبری در جامعه نیست.

کمال گرایی آرمانی است که در ذهن انسانها ایجاد می شود و آنها در صورتی می توانند زندگی کنند که به آرمان هایشان تحقق بخشند. اما همیشه این برتری طلبی از شیوه کارآمد خود تحقق نمی یابد.

 شناخت ویژگی های افراد کمال گرا

نگاه کمال گرایانه افراد پیامدهایی را در ابعاد مختلف زندگی آن ها در پی دارد. برخی ویژگی هایی که در اغلب کمال گرایان مشخص هستند عبارتند از:

• اضطراب و افسردگی
• انزوای اجتماعی و علایق محدود
• بی خوابی، خستگی، گرفتگی عضلات
• تمرکز پایین، خود سرزنشگری و عزت نفس پایین
• چک کردن مکرر و تکرار یک تکلیف

کمال گرایی نابهنجار چیست؟

در حقیقت افرادی که کمال گرایی نابهنجار دارند انسانهایی با عقاید محکم و ثابت هستند که انعطاف ناپذیری ویژگی بارز آنهاست.

تلاش برای کمال گرایی جنبه ذاتی انسان محسوب می شود، اما هنگامی که مرزها شکسته می شوند مفهوم کمال گرایی به افکار و رفتارهای خود تخریب گرایانه ای اشاره دارد که هدف آنها رسیدن به اهداف به شدت افراطی و غیر واقع گرایانه باشد.

کمال گرایان نابهنجار باید در هرکاری به حد کامل برسند و به بهترین گونه آن را انجام دهند وگرنه خشنود نخواهند شد.

افراد دارای شخصیت کمال گرا باید به هیچ وجه در داوری اشتباه نکنند یا اینکه شوهر یا زن ایده آل باشند و دیگران آنها را آدم بی عیب و نقص بپندارند.

این گونه افراد تصادف و اتفاقاتی که آنها را به هیچ روی نمی توانند کنترل کنند باور ندارند. کمال گرایان اگر نتوانند به آرمان های خود ساخته و بسیار دشوار اخلاقی خود برسند، احساس تقصیر و اضطراب به آنها دست خواهد داد. بسیاری از ویژگی های آن ها مشابه با اختلال شخصیت وسواسی اجباری است.

تفاوت کمالگرایی هنجار با کمالگرایی نابهنجار

کمال گرایان سالم یا بهنجار رضایت زیادی از تلاش های شدید خود کسب می کنند، در عین حال به خودشان اجازه می دهند برای ناکامل بودن در برخی مواقع انعطاف پذیر باشند.

در مقابل کمال گرایان نابهنجار نگرانی زیاد درباره ارتکاب اشتباهات و ترس از داوری ها منفی دیگران دارند. این افراد به هیچ عنوان شکست یا ضعف در امور را نمی پذیرند و همواره انرژی زیادی صرف انجام تمام یک کار می کنند. نگاه آنان نگاهی غیر واقع بینانه به امور است و به هیچ وجه انعطاف پذیری ندارند.

ریشه های کمال گرایی نابهنجار

یکی از ریشه های بارز کمال گرایی نامطلوب در دوران کودکی است. این کودکان اغلب دارای والدین غیر تاییدگر هستند که علاقه شان به کودک بستگی به عملکرد کودک دارد.

والدین کمال گرا بیش از اندازه انتقاد می کنند، سخت گیر هستند و معموماً کمتر از فرزندانشان پشتیبانی می کنند. عدم تایید و یا تایید مشروط والدین عامل بروز کمال گرایی در کودکان است.

فرد کمال گرا به تلاش خود ادامه می دهد تا اینکه تایید والدین را بدست آورد تفکر او این است که: “اگر من بیشتر تلاش کنم، اگر کمی بهتر انجام وظیفه نمایم و اگر کامل تر باشم والدینم مرا دوست خواهند داشت”.

انواع کمالگرایی نابهنجار

1-      کمال گرایی خودمدار:

 این افراد افراطی موشکاف و انتقادگر هستند به گونه ای که نمی‌توانند اشتباهات یا شکست های خود را در جنبه های مختلف زندگی بپذیرند.

 آن ها با داشتن معیارهای بالای غیرواقعی، کوشش های اجباری و تفکر همه یا هیچ وضعیت بسیار دشواری را به خود تحمیل می کنند و اغلب روی اشتباهات گذشته تمرکز دارند.

2-      کمالگرایی دیگرمدار:

 این بعد از کمالگرایی در برگیرنده انتظارات بالا برای عملکرد دیگران می باشد. مانند گرایشهای کمالگرایانۀ والدین برای فرزندان که گاها  با خشونت و سرزنش همراه است بیانگر همین نوع تمایل به داشتن انتظارات افراطی و ارزشیابی انتقادی از دیگران است.

3-      کمالگرایی جامعه مدار:

 در این نوع کمالگرایی شخص به خود تحمیل می کند که باید توقعات و انتظاراتی را برآورده سازد تا مورد تأیید و پذیرش دیگران قرار گیرد.

باورهای غیر منطقی کمال گرایان نابهنجار

• نیاز به تایید: “همه افراد مهم در زندگی من، باید مرا تایید کنند و دوستم بدارند”.
• انتظارات بیش از اندازه از خود: “من باید در تمام زمینه ها کاملاً با کفایت و شایسته باشم در غیر اینصورت فرد بی ارزشی هستم”.
• مستعد سرزنش: “اگر من یا دیگران بد و شرور هستیم باید تنبیه شویم”.
• درماندگی عاطفی: “علت تمام ناخوشی ها و بدبختی های من و یا دیگران تابع شرایطی است که من کنترلی بر آنها ندارم”.
• نگرانی بیش از اندازه: “حتی اگر رخدادی چندان تهدید کننده یا خطرناک نباشد، من باید نگران شوم”.
• پرهیز از مشکلات: “فرار از مشکلات برایم آسانتر از درگیر شدن با آنها است”.
• وابستگی: “من به شخصی قوی تر از خودم نیاز دارم تا بر او تکیه کنم”.
• درماندگی: “تنها گذشته من است که تعیین کننده رفتارهای فعلی ام است و اگر چیزی در گذشته من تاثیر گذاشته، اثرش همیشه باقی خواهد بود”.

چگونه بر کمالگرایی غلبه کنیم؟

همانطور که ذکر شد کمال گرایی همیشه نابهنجار و معیوب کننده نیست. اگر بر آن غلبه کنید می توانید از آن به عنوان یک ویژگی موثر در رسیدن به اهداف خود استفاده کنید.

با خودشناسی و اطلاع از توانایی های واقعی خود و ویژگی های کمال گرایی، موقعیت هایی که باعث آسیب شما می شوند را بشناسید. سپس اهدافتان را مطابق با توانایی های خود و ویژگی های کمال گرایانه خود تطبیق دهید.

برای مثال شخصیت کمالگرا احتمالا در یک کارخانه تولیدی در بخش کنترل کیفیت می تواند به شکل موثری فعالیت کند.

همچنین شما می توانید با استفاده از تست های شخصیت شناسی و قرار گرفتن در فرایند مشاوره بر ویژگی های منفی کمالگرایی چیره شوید.

منبع شیوه های شناخت و غلبه بر کمال گرایی چیست؟ : هنر زندگی