سن بلوغ نوجوانان و اشتباهات والدین
سن بلوغ نوجوانان
سن بلوغ نوجوانان که به گفته متخصصان روانشناسی به سنین 10 تا 14 سالگی در دخترها و به سنین 12 تا 15 سالگی در پسرها اوایل نوجوانی و سن بلوغ نوجوانان می گویند.
دوسال پس از آن اواسط نوجوانی و ادامه این سنین تا شروع بزرگسالی اواخر نوجوانی به شمار می آید. بنابراین طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی ، به افراد در رده سنی10 تا 19 سال نوجوان نامیده می‌شود.
در سن بلوغ نوجوانان از مرحله كودكی به بزرگسالی می‌رسند و قدرت باروری بدست می آورند .
در واقع در دوره‌ای كوتاه فیزیك و آناتومی قسمت‌های خاصی از بدن نوجوان به طور محسوسی تغییر می‌كند و اعضای تناسلی و تولید مثلی او كامل می‌شود و علاوه بر این، دگرگونی‌های اجتماعی و روانی نیز در او ایجاد می‌شود.
به گفته كارشناس ارشد روانشناسی عمومی خانم كبری ایمان‌نژاد، در دوره بلوغ رفتار نوجوان با والدین تغییر می‌كند و بیشتر تمایل دارد از خانواده فاصله گرفته و مستقل باشد.
در واقع كسب هویت یا داشتن استقلال از نشانه‌های شروع بلوغ روانی نوجوان است. اهمیت او به همسن و سالانش بیشتر می‌شود و توجه او به اعمال، رفتار و پوشش آنان موجب تقلید او می‌شود.
میل به گوشه‌گیری، حساسیت به انتقاد از دیگران، بی‌قراری، تحریك‌پذیری، نافرمانی از بزرگ‌ترها، خیره‌سری، گفت‌و‌گوی پنهانی با دوستان، صرف وقت جلوی آینه، اضطراب و كنجكاوی از دیگر علائم شروع بلوغ محسوب می‌شود.
اشتباهات والدین در سن بلوغ نوجوانان
در سن بلوغ نوجوانان برخی از والدین سوهان روح می‌شوند
علاوه بر تغییرات روحی و روانی به دلیل ترشح هورمون‌های جنسی، غرایز جنسی نوجوان هم دستخوش تغییرات شده و بتدریج قوی‌تر می‌شود. دوست دارد به جنس مخالف نزدیك شود و از رمز و رموز او باخبر گردد.
برای رسیدن به این استقلال راهكارهای پدر و مادر كه تا چند وقت پیش برایش كارگشا بود، مشكل‌آفرین می‌شود و به نوعی والدین سوهان روح او می‌شوند.
ایمان‌نژاد می‌افزاید:
پرخاشگری و استقلال در پسرها و ایجاد ارتباط با جنس مخالف یا برقراری روابط اجتماعی با همسالان در دختران از مهمترین علائم جنسی و روانی این دوران است.
در سن بلوغ نوجوانان با نوجوان ستیزه نكنید
حال اگر والدین بتوانند به یاد بیاورند كه خودشان وقتی در سن و سال نوجوانی بودند و این دوران را سپری می‌كردند چه احساسات و عواطفی داشته‌اند آن وقت شاید برای درك نوجوانشان تلاش بیشتری از خود نشان دهند.
البته اكثر والدین از آشفتگی‌های دوران بلوغ آگاهند و اگر مایل باشند می‌توانند احساسات متناقض این دوران را به خاطر آورند.
اما متاسفانه برخی والدین به دلیل مشغله‌های كاری و به جهت آن كه خود این دوران را سالیان بسیار دور گذرانده‌اند، نمی‌توانند بخوبی كمبودهای عاطفی و جنسی فرزندشان را درك كنند و گاهی به طور ناخواسته با برخوردهای تند و گاه ستیزه‌جویانه موجب گریز و رمیدگی فرزند از جانب خود می‌شوند.
به عقیده خانم ایمان‌نژاد، والدین باید درك كنند كودكشان با پا نهادن به سنین نوجوانی بزرگ شده است و باید با او به مانند یك بزرگسال رفتار كنند و از هرگونه رفتار نامناسب یا كنترل‌های افراطی و وسواس‌گونه بپرهیزند.
و هیچگاه نوجوان را با همسالانش مقایسه یا به دلیل اشتباهات گذشته توبیخ نكنند و سعی كنند گوش دهنده‌ای فعال باشند و مشكلات فرزندشان را درك كنند.
ستیزه‌جویی و برخورد نامناسب والدین موجب كجروی، بدخلقی، فرار از خانه و حتی گرایش نوجوان به مواد مخدر و الكل می‌شود.
بنا به گفته این روان‌شناس اگر نوجوان مسائل و مشكلات بلوغ را در محیطی سرشار از تفاهم، محبت و آگاهی با كمك خانواده و جامعه بشناسد این دوره را بخوبی پشت سر گذاشته و با سلامت و نشاط، پا به عرصه بزرگسالی می‌گذارد.
رفتار والدین در سن بلوغ نوجوانان تغییر می‌كند
در دوران دبستان والدین بیشترین نفوذ را روی كودك دارند و هیچ عاملی قادر نیست با آن رقابت كند. در دوران راهنمایی این قدرت كاهش یافته و تاثیرگذاری نوجوان از دوستان بیشتر می‌شود.
در دوران دبیرستان قدرت نفوذ والدین ناكارآمد شده و دوستان جایگزین می‌شوند. البته خوب است بدانید همزمان با تغییراتی كه در سن بلوغ در نوجوان روی می‌دهد، والدین هم دچار تغییرات می‌شوند.
تغییراتی چون بحران میانسالی، مشكلات زناشویی، مشكلات اقتصادی، افسردگی و سایر گرفتاری‌های یك زندگی عادی می‌تواند قدرت درك و تحمل والدین را برای كنار آمدن با مشكلات بلوغ فرزند كمتر كند.
مسئولیت فرزند به عهده والدین است
بنا به گفته آسیب‌شناسان، معمولا در فرهنگ ما نوجوانان اطلاعات خود را درخصوص بلوغ و مسائل جنسی به دلیل شرم و حیا به جای مراجعه به والدین از طریق دوستان، رسانه‌ها، اینترنت و… كسب می‌كنند و در مقابل والدین هم این وظیفه را به مدارس سپرده‌اند.
اما به گفته ایمان‌نژاد متاسفانه برخی مدارس مشاوران حاذقی ندارند و آنها نمی‌توانند با نوجوانان رابطه‌ای عمیق و صمیمانه برقرار كنند و مشكلات را درك كنند.
نكته مهم‌تر آن‌كه دختران از نظر جنسی نسبت به پسران آسیب‌پذیرترند و سن بلوغ آنها كمتر از پسران است و به دلیل آن‌كه گرایش به جنس مخالف در آنها زودتر درك می‌شود، نیاز آنها به این تعلیمات بیشتر است.
بنابراین والدین مسئولند كه با مطالعه كتب مختلف در مورد نوجوانی و بلوغ، مشاوره با روانشناسان متعهد و كارآمد، ایجاد ارتباطی نزدیك و صمیمانه با فرزند،
آگاه ساختن او به مسائل بلوغ همچون شروع عادت ماهانه و بروز صفات ثانویه جنسی، آموزش احكام طهارت، غسل، وضو، تیمم،
آگاه ساختن نوجوان به خلاصه‌ای از مسائل مربوط به محارم، حجاب، آگاهی مختصر از ساختمان و كار اعضای جنسی گیاهان و حیوانات و نیز آگاهی دادن به دختران به آسیب‌پذیری در مقابل جنس مخالف، نوجوان را آگاه‌تر و وابستگی را بیشتر كنند.
