"> اختلال وسواس در كودكان و نوجوانان - اختلالات روانشناسی کودک و نوجوان
مشاوره آنلاین مهکام

اختلال وسواس در كودكان و نوجوانان

اختلال وسواس در كودكان و نوجوانان

 

اختلال وسواس در كودكان و نوجوانان

اختلال وسواس در كودكان و نوجوانان

اختلال وسواس چیست ؟

وسواس يك اختلال عصبى است كه تحت تأثير عوامل گوناگون، از جمله وراثت، پديد مى آيد و با رشد كودك از بين نمى رود. احتمال بروز اين بيمارى در پسران و دختران تقريباً به يك اندازه است . وسواس يك نوع بيمـارى اضطرابى است كه دو بخش وسواس فكرى و وسواس عملى دارد.

اين اختلال نوعى بيمارى اضطرابى است و بر اثر آن تعدادى افكار يا تصاوير خاص و معمولاً بى معنى، دائـم در ذهن فرد تكرار مى شوند و فرد قدرت مقابله با آنها را ندارد.

معمولاً كودكان نمى دانند كـه ايـن افكـار بـى معنـى هستند و حتى گاهى آنها را توجيه مى كنند. اين افكار باعث ناراحتى و نگرانى فرد و موجـب افـت عملكـرد وى مى شوند. اين اختلال كه به سكسكه مغزى تشبيه شده، باعث مى شود افكارى بـدون توقـف در ذهـن فـرد تكـرار شوند.

اين افكار تكرارى، فرد را كلافه و مضطرب مى كنند، در نتيجه بيمار سعى مـى كنـد بـا انجـام دادن اعمـال خاصى، اضطراب خود را كاهش دهد. مثلاً كودكى كه دائم نگران است كه بيمار شود، سعى مـى كنـد بـا شـستن مكرر دستها اين اضطراب را از خود دور كند.

افكار سحرآميزى كه به دنبال وسواس ايجاد مى شوند، به عنوان نوعى الگوى فكرى، كه فكـر مشخـصى را بـه وقوع يك حادثه خاص ارتباط مى دهند، مى توانند باعث شوند كودكان گروهى اعمال خاص را انجام بدهنـد تـا از بروز حوادث ناگوارِ احتمالى جلوگيرى كنند.

در واقع كودكِ مبتلا به وسواس واقعاً تمايلى به انجام مناسك نـدارد، اما تصور مى كند انجام دادن اين مناسكِ ويژه، تنها راهِ ايمن براى كاهش دادن احتمال وقـوع اتفاقـات بـد اسـت .

پیشنهاد مطالعه:  چگونه از كودكانمان در برابر كودك آزار جنسی مراقبت كنیم ؟

كودكان مبتلا به اختلال وسواس، قوانين مشخصى در زندگى دارند كه در هر شرايطى از آنها پيروى مى كنند.

بعضى از كودكان به كلمات، رنگها يا اعداد خاصى حساسيت نشان مى دهند يا در موقع غـذا خـوردن حتمـاً بايد روى يك صندلى مشخص بنشينند و تصور مى كنند كه اگر آن كار را نكنند اتفاق بدى برایشـان مـى افتـد؛

مثلاً مىگويند: «اگر با كفش مشكى به مدرسه بروم، ديكته 20 نمى شوم.»

آنان گاهى مى دانند كه رفتارشان ممكـن اسـت از نظـر ديگـران بـى معنـى باشـد، بنـابراين سـعى مـى كننـد كارهاى شان را از ديگران مخفى كنند. گاهى كودكان از داشتن چنين رفتارهايى خجالتزده مى شوند.

نكته مهـم اين است كه در اختلال وسواس، نگرانى و اشتغال ذهنى فرد در مـورد مـسائل واقعـى زنـدگى و مـسائل روز مـره

نيست، مثلاً كودكى كه نگران رد شدن در امتحان هفته بعد است، احتمال دارد به يك اخـتلال اضـطرابى ديگـر مبتلا باشد.

در زمان بازگشايى مدارس شاهد شكلهاى مختلفى از اضطراب هستيم. كودك با خود مى گويد: « نكند دير به مدرسه برسم! نكند تكاليفم را به خوبى انجام ندهم! نكند نمره كم بياورم! نكند معلم من را دوست نداشته باشـد!

نكند ناظم يا مدير مدرسه از من ناراضى باشد و با من بدرفتارى كند!» همه اينها نـشانه هـاى اضـطراب هـستند ولى اگر به صورت افكار تكرارى و آزاردهنده باشند از وسواس كودك خبر مـى دهنـد.

كـودكي كـه وسـواس دارد حتى روزهاى تعطيل كه قرار نيست به مدرسه برود، نمى تواند اين فكرهاى تكرارى را از سـر خـود بيـرون كنـد،

مثلاً حتى هنگام بازى در پارك نيز اين افكار منفى در ذهنش مى چرخند و مرتـب مـزاحم تفـريح كـردن، لـذت بردن از زندگى و آرامش او مى شوند.

پیشنهاد مطالعه:  صحبت كردن با كودكان در مورد مسائل جنسی

شیوع بیماری وسواس در دختران و پسران

بيمارى وسواس در دوران قبل از بلوغ در پسران شايع تر است، ولى در سن بلوغ معمولاً شيوع يكـسانى دارد و فرقى بين پسران و دختران ديده نمى شود.

وسواس باعث مى شود عزت نفس كودكان آسيب جدى ببيند. كودكى كه به دليـل وسـواس كارهـايش را بـه كندى انجام مى دهد، مثلاً زمـان زيـادى را صـرف انجـام دادن تكـاليفش مـى كنـد، معمـولاً از طـرف خـانواده و معلم هايش به تنبلى متهم مى شود .

اينگونه برخورد و واكنش اطرافيان موجب مى شود كه اعتماد به نفس او پايين بيايد؛ زيرا تصويرى كه ديگران از فرد ارائه مى دهند و احترامى كه براى او قائلنـد، روى ميـزان اعتمادبـه نفـس او تأثير مى گذارد. افراد هرچه بيشتر خود را باور داشته باشند، اعتماد به نفس بهترى دارند.

اگر وسواس در كودكـان ادامه پيدا كند، متأسفانه اعتماد به نفس آنها به شدت كاهش مى يابد؛ چرا كه مردم تصور مى كنند وسـواس جـزء خصلتهاى فرد است و اين افراد را تنبـل، كنـد، بـدقلق و مايـه دردسـر مـى شناسـند. ايـن بـاور عمـومى، روى خودباروى كودكان تأثير مخربى دارد.

كودكى كه مدت طولانى از وسواس و اضطراب حاصل از آن رنج مى بـرد، دوران مهمـى از رشـد طبيعـى را از دست مى دهد. كودكان در هر دوره رشدى، وظايف و اهداف رشدى خاصى دارند . پديده هاى روانشـناختى ماننـد : وسواس كه به سپرى شدن مراحل رشدى صدمه مى زنند، موجب عبـور نـاموفق فـرد از مراحـل رشـدى حاصـل مى شوند.

دكتر ميترا حكيم شوشتري: فوق تخصص روان پزشكي كودك و نوجوان و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران

پیشنهاد مطالعه:  چگونه می توان با استقلال طلبی نوجوانان مواجه شد ؟

منبع: كتاب ” وسواس در كودكان: علايم و درمان بيماري” . تأليف دكتر ميترا حكـيم شوشـتري. انتـشارات قطـره

iacap.ir

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده برتر-اختلالات روانشناسی

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×