آیا تبعیض بین فرزندان در اسلام گناه دارد ؟ تربیت دینی

 تبعیض بین فرزندان در اسلام

پرسش :

آیا فرق گذاشتن از لحاظ عاطفى و مادى بین فرزندان گناه محسوب می شود ؟

پاسخ :

با سلام خدمت شما پرسشگر گرامی، از اینکه تا این حد در تربیت فرزندانتان اهتمام دارید خرسندیم.

قرآن کریم می‌فرماید: «اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَب‌ لِلتَّقْوَی‌ وَ اتَّقُوا اللَّه‌ إِن‌ اللَّه‌ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُون‌;(مائده‌، 8) عدالت کنید که به پرهیزگاری نزدیکتر است‌، و از (معصیت‌) خدا بپرهیزید، که خداوند از آن چه انجام می‌دهید، باخبر است‌»

رعایت عدالت در برخورد با فرزندان حقی است که در روایات به آن امر شده، نشانه­ای از اهتمام اسلام به رعایت عدالت در میان فرزندان است.

با این‌حال به نظر می‌رسد در روایات تأیید شده است که والدین برخى از فرزندان خود را، احتمالاً به‌سبب وجود بعضى فضائل در ایشان، بیش از دیگر فرزندان خود دوست داشته باشند، اما از آن جا که کودک و نوجوان روحی حساس و لطیف دارند و هر نوع رفتار و گفتار پدر و مادر در آن‌ها تاثیر می‌گذارد و به ویژه تبعیض و بی عدالتی آثار زیانباری در روحیه و شخصیت آنها دارد.

اسلام به این موضوع توجه نموده و والدین را از تبعیض بین فرزندان به شدت نهی کرده است که البته این آثار بستگی به نوع تبعیض و سن فرزندان شما دارد از جمله حسادت بین آنها،‌ پرخاشگری، کارهای غیر عادی برای جلب توجه و … .

رسول گرامی اسلام _ صلی الله علیه و آله _ در این خصوص می‌ فرماید:«اعدلوا بین اولادکم کما تحبون ان یعدلوا بینکم فی البر و الطف»( مکارم الأخلاق ص 252).
میان فرزندانتان عدالت را رعایت کنید چنان که دوست دارید آنان در احسان و نیکی به شما به عدالت رفتار کنند.

رعایت عدالت بین فرزندان منحصر به مورد خاصی نیست. بلکه والدین می‌ بایست در تمام امور عدالت را رعایت کنند. البته توجه داشته باشید که عدالت بین فرزندان هرگز به این معنا نیست که والدین از لحاظ عاطفی و فراهم کردن امکانات و لوازم زندگی، با تمامی فرزندان برخورد یکسان و مساوی داشته باشند.

مثلا همان چیزی را که برای فرزند 15 ساله‌شان تهیه می‌کنند، برای کودک 7 ساله نیز تهیه کنند. یا برعکس. بلکه والدین باید در برخوردها و فراهم نمودن لباس، وسایل زندگی و … تفاوت‌های سنی و ویژگی‌های جنسیتی فرزندان را مد نظر داشته باشند.

کودکان بیشتر به نیازهای زیستی و عاطفی نیاز دارند که آن هم به شکل خاصی باید ارضا شود اما نوجوانان و جوانان، به مسایل و موضوعات دیگری از جمله احترام گذاشتن، پذیرش شخصیت و مشورت کردن با آنان، علاقمند هستند.

اگر پدر و مادر با رعایت سن و ویژگی‌ها و تفاوت‌های فردی ، بین فرزندانشان فرق بگذارند، اشکالی ندارد و باید هم این گونه باشد، اما اگر مسایل تربیتی را مراعات نکنند و نسبت به برخی فرزندان بی توجهی کنند، این نادرست است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ‌در روایتی می‌ فرماید: تقوای الهی داشته باشید، و بین فرزندانتان به عدالت رفتار کنید، همان گونه که دوست دارید به شما نیکی کنند(میزان الحکمه‌، محمدی ری شهری‌، ج 10، ص 706 ـ 707، مکتب الاعلام الاسلامی‌.);

در روایت دیگری آمده است که پیامبر اکرم‌ مردی را دید که یکی از فرزندانش را بوسید، و دیگری را نبوسید، پیامبر صلی الله علیه و آله به اوهشدار داد و فرمود: چرا بین فرزندانت با مساوات رفتار نمی‌کنی‌.(ر.ک‌: وسائل الشیعة‌، الشیخ حر العاملی‌، ج 15، ص 204، منشورات مکتبة الاسلامیة / اسلام و تربیت‌، رضا قربانیان‌، ص 219، نشر حجت).

بنابراین‌، اگر پدر یا مادری بین فرزندان خود عدالت و مساوات را رعایت نکند، و این کار باعث ظلم در حق برخی از فرزندان‌، و پایمال شدن حق آنان شود، این کار گناه‌، و پدر یا مادری که این کار را انجام داده‌اند مسؤول خواهند بود .

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده برتر – تربیت دینی
منبع : akhlagh.porsemani.ir