"> چگونه می توان با استقلال طلبی نوجوانان مواجه شد ؟ - مهکام
مشاوره آنلاین مهکام

چگونه می توان با استقلال طلبی نوجوانان مواجه شد ؟

استقلال طلبی نوجوانان

چگونه می توان با استقلال طلبی نوجوانان مواجه شد ؟

فرزند ما مدتی است که : می خواهد خودش کارهایش را انجام دهد ، دائما می گوید من دیگر بزرگ شده ام ، خودم می توانم برای خودم تصمیم بگیرم ، چرا شما فکر می کنید که من هنوز بچه هستم ؟ و … خوب اینها نشان دهنده این است که  حس استقلال طلبی نوجوانان در حال شکوفا شدن است . ما این را به فال نیک می گیریم برای اینکه بیشتر درباره حس استقلال طلبی در نوجوان بدانیم خوب است که به مطلب زیر که برگرفته از كتابنیاز نوجوان به استقلال: چگونه به این نیاز پاسخ دهیم” . تألیف،دكتر جواد محمودی قرائی.  انتشارات قطره توجه کنیم:

چگونه می توان با استقلال طلبی نوجوانان مواجه شد ؟-www.mehcom.com

چگونه می توان با استقلال طلبی نوجوانان مواجه شد ؟-www.mehcom.com

دكترجواد محمودی قرائی: فوق تخصص روان پزشكی كودك و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران

در مرحله اول باید با ویژگى هاى دوره نوجوانی آشنا شد تا بتوانیم جلوه های رفتاری آن را در نوجوان خود پیدا كنیم. هر چند در اساس نیاز به استقلال در تمام نوجوانان دیده می شود، اما شیوه های بروز آن ممكن است قدرى متفاوت باشد.

بر این اساس و با شناخت كافى از نوجوان و با پذیرش این خصوصیت به عنوان یك نیاز در نوجوان و بها دادن به آن، این ویژگى را می توان به سمت و سویی مناسب هدایت كرد. برای دسترسی به این هدف باید بتوانیم دنیا را از نگاه نوجوان ببینیم، توانمندی های واقعی او را بشناسیم و متناسب با توان وی حق انتخاب و استقلال در تصمیم گیری به او بدهیم.

برای فهم بهتر این موضوع لازم است مثالی بزنیم. نوزاد تازه متولد شده ای را در نظر بگیرید كه در غذا خوردن صد درصد به مادر خود وابسته است، مسلما بسیار ناتوان و وابسته است و قادر نیست نیازهایش را بیان كند. مادر مرتبا تلاش می كند تا نیاز های او را پیش بینی كند.

یعنى اگر مادر به او شیر ندهد به هیچ وجه قادر به غذا خوردن نخواهد بود. در حركت و جا به جایى هم در نهایت وابستگى است، یعنى اگر مادر او را جابه جا نكند نمى تواند خود جا به جا شود.

پیشنهاد مطالعه:  فرزند پروری و ده نکته تربیتی برای والدین

در نشستن و دیگر مسائل زیستى و حیاتى نیز چنین است. این وابستگى ها به مرور به سمت استقلال پیش مى رود در سن یكسالگی قادر است با استفاده از اشاره دست یا به زبان كودكی نیاز هایش از جمله غذا را درخواست كند.

در این سن از میزان وابستگی او كاسته شده است ولی همچنان نیازمند كمك والدین است. چون قادر است غذا را درخواست كند وظیفه مادر در پیش بینی زمان گرسنگی او كاهش یافته است و بخشی از این مسئولیت به خود او واگذار شده است ولی با اینحال همچنان برای تغذیه به مادر وابسته است.

در زمینه تحرك نیز وضع به همین منوال است یعنی از وقتى كه بتواند به شكل چهار دست و پا راه برود، تنها در محوطه اتاق می تواند آزادانه حركت كند آن هم مشروط به اینكه به سوى اشیاء خطرساز مثل شكستنى ها، اشیاى داغ و یا پریز برق نرود از زمانى كه قادر باشد و بر روى دو پاى خود حركت كند.

پدر و مادر حیطه استقلال او را افزایش مى دهند و با خرید كفش به او اجازه مى دهند به فضاى باز وارد شود مسلما در این شرایط مادر به شیوه نوزادی از او مراقبت نمی كند و خود او به تناسب توانائی هایش عهده دار مسئولیت هایی است ولى باز هم حق ندارد به لبه پرتگاه یا مسیر وسایط نقلیه خطرناك برود.

با افزایش رشد كودك مى تواند تا مدرسه طى مسیر كند ولى نمىت واند جز به سوى مدرسه به جاى دیگرى برود. و رفت و آمد او مقید به ساعت معینی مى باشد. به این نحو است كه بر استقلال او در حركت و جا به جایى افزوده مى شود ولى این استقلال مطلق نیست.

كما اینكه اگرچه رفت و آمد بزرگسالان كمتر تحت نظارت دیگران است ولى حتی افراد بزرگسال نیز حق شركت در هر مجلس و محفلى را ندارند و اگر جلسه ای براى انجام سرقت، استعمال مواد مخدر یا برنامه ریزى براى فساد تشكیل شود و فردی در این جلسات شركت كند تحت پیگرد قانونى قرار خواهد گرفت.

مادران معمولا در مورد كودكانشان كمتر دچار مشكل می شوند و به تناسب شرایط به آنها حق انتخاب و مسئولیت می دهند. شاید به این دلیل كه نیاز های كودكی به اندازه نوجوانی پیچیده نیست و شاید نیاز های كودكی برای والدین عینی تر است ولی در دوران نوجوانی نیاز ها به یكباره دچار تحول می شوند.

پیشنهاد مطالعه:  کارهای سبز ، زرد و قرمز کودکان و نحوه ی برخورد با آنها

در بسیاری از موارد هنوز والد برای پذیرش فرزند خود در نقش یك نوجوان آماده نیست به همان شكل كه ممكن است مادری كه برای پذیرش نقش نوزاد آماده نباشد قطعا نمی تواند به خوبی از نوزاد خود مراقبت كند ولی این كمتر اتفاق می افتد.

گاهی نیز والد، نوجوانی و نیاز های آن را به خوبی نمی شناسد. گاهی نیز از توانمندی های فرزند خود آگاه نیست و یا اگر آگاه است به دلیل خطراتی كه احساس می كند نمی تواند اجازه استفاده از این توانمندی را بدهد.

در واقع صورت مسئله را پاك می كند. باید بدانیم كه محدوده سنی تعیین شده برای دوره نوجوانی (12 تا 19سال) یك امر قرار دادی است و به این معنا نیست ورود به 12 سالگی مساوی با بروز تمام نیاز های نوجوانی باشد.

این محدوده و این نیاز ها و میزان توانمندی ها و استقلال مورد نیاز هر نوجوان با دیگری متفاوت است. و باید بدانیم استقلال یك امر مطلق نیست كه به یكباره با ورود فرد به محدوده سنی نوجوانی به او واگذار شود.

هیچ انسانی صد در صد وابسته نیست و صد در صد هم مستقل نیست. حتی در زمانها و مكان های مختلف هم این مسئله كاملا متفاوت است لذا شناخت موقعیت، میزان توانمندی و میزان استقلال مورد نیاز نوجوان از سوی والدین اهمیت زیادی دارد.

استقلال اعطائی به نوجوان كاملا نسبی و محدود است

مسلما هیچ نوجوانانی خواهان استقلال مطلق و قطع تمام وابستگی هایش با خانواده نیست و چنین چیزی اصلا طبیعی نیست چه رسد به اینكه یك نیاز محسوب شود. پس استقلال اعطائی به نوجوان كاملا نسبی و محدود است ولی مهم است كه مطابق با نیاز های او باشد.

معمولا مفید است در این شرایط والدین یك محدوده امن برای تصمیم گیری و انتخاب را در اختیار نوجوان قرار دهند محدوده ای كه نه آنقدر تنگ باشد كه نتواند پاسخگوی نیاز نوجوانی باشد و نه آنقدر وسیع كه مسئولیتی را فراتر از توان نوجوان بر دوش او قرار دهد.

در این محدوده نوجوان حق انتخاب، تصمیم گیری دارد و تصمیمات او هرچه كه هست می بایست مورد احترام والد باشد چرا كه این همان محدوده ایست كه مورد تأیید والد نیز هست.

پیشنهاد مطالعه:  تربیت پسران موفق

مهم است كه نوجوان مسئولیت تصمیمات خود را نیز بر عهده داشته باشد و با پیامد های آن روبرو شود. در اینصورت است كه می تواند از نتیجه تصمیمات خود بعنوان تجربه برای تصمیم گیری های بعدی استفاده نماید.

مسئولیت ها باید بصورت تدریجی و متناسب با توان نوجوان به او محول نمود و در مقابل پذیرش آن تأیید و تشویق دریافت كند. و در عین حال از مخالفت و تلاش در جهت خاموش نمودن این ویژگى ها باید خوددارى نمود.

چنین رفتارهایى نوجوان را در ابراز و اثبات استقلال طلبى اش از طریق بروز رفتارهای منفی و پرخطر مصمم تر می سازد. و یا موجب بروز احساس بی كفایتی و اعتماد به نفس پائین در وی می شود.

بنابر آنچه گفته شد به این نتیجه مى رسیم كه:

الف) استقلال انسان امرى تدریجى و متناسب با افزایش توانمندى هاى اوست و استقلال مطلق وجود ندارد.
ب) هر موهبتى در مقابل وظیفه و مسئولیتى است، به عنوان نمونه همانگونه كه بیان شد وقتى كودك توانست راه برود باید كفش بپوشد و از كفش خود مواظبت كند و ضمن حركت، باید كارهایى متناسب با سن، استعداد و توانش انجام دهد،

یعنى به مدرسه برود درس بخواند، به دانشگاه برود و تحقیق كند، در مجالس و محافل مذهبى و اجتماعى شركت كند و نهایتاً در پى معاش باشد و در تعامل هاى اجتماعى، حقوق دیگران را رعایت نماید بدین ترتیب هر اندازه استقلال افزایش یابد، انتظار رفتار معقول و معنى دار از فرد مستقل بیشتر خواهد شد

و می بایست در برابر این استقلال مسئولیت هایی را بر عهده گیرد و پاسخگوی مسئولیت خود نیز باشد و با پیامد های مثبت و منفی آن (به شرطی كه با خطری همراه نباشد) رو برو شود و این انتظارات خود قیودى در برابر استقلال به شمار مى آیند. به طور كلى آنچه بیان شد نماد كلى استقلال انسان در تمام دوران زندگى است.

منبع:

  • كتاب “نیاز نوجوان به استقلال: چگونه به این نیاز پاسخ دهیم” . تألیف دكتر جواد محمودی قرائی. انتشارات قطره
  • iacap.ir

 مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده برتر ایرانی- فرزندپروری موفق

 

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×