چگونه خانواده شاد داشته باشیم ؟ از نگاه دکتر فاضلی

چگونه خانواده شاد داشته باشیم ؟

در بخشهای پیشین به بررسی خانواده شاد ایرانی  از نگاه آقای  دکتر نعمت الله فاضلی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و دارای دکتری مردم شناسی از دانشگاه لندن  پراختیم حال به آخرین قسمت از گفتگوی آقای دکتر فاضلی با فراکاو می پردازیم:

چند نکته برای داشتن خانوا‌ده‌ای شادتر

آقای دکتر فاضلی در ادامه صحبت هایشان اضافه کردند که : خانواده ایرانی به اعتقاد من برای هر سه بعد لذت، امید و موفقیت در حال تکاپو و تلاش است. جامعه ایرانی جامعه است که در صد سال گذشته علی رغم نگاه‌های بد‌بینانه، سرشار از خلاقیات، ابداعات، تغییرات و تحولات درون‌زای گسترده بوده است. خانواده ایرانی، موتور اصلی این درون‌زایی‌ها است و متاسفانه تا‌کنون بررسی‌های کمتری در باره نقش خانواده در پویایی‌های یک قرن اخیر انجام شده است.

بدون تردید سهم خانواده بسیار بیش از سیاست و فناوری‌ها در شکل‌گیری جامعه امروز ما بوده است. در این جا تلاش شد تا برای مطالعه خانواده به مطالعه راهبردهای خانواده برای تامین شادی، کامیابی و شادمانی پرداخته شود. خانواده به دلیل عشق به فرزندان توانسته است از راه‌های دشوار و پر پیچ و خمی در صد سال گذشته عبور کند. دراینجا تنها به بخشی از راهبردهای شادی‌بخش خانوادگی اشاره شد. برای مطالعه همه راهبردهای شادی باید مطالعه گسترده‌تری انجام داده شود.

خانواده‌ها اما برای رسیدن به شادی بیشتر باید به چند نکته توجه کنند، اول اینکه خانواده‌ها باید به یک گفتگوی عمومی در باره شادی بپردازند، این گفتگوی عمومی را باید رسانه‌ها شکل دهند و سپس به درون خانواده ها راه پیدا کند. استیلای رویکرد آسیب شناسانه به خانواده مانع از دیدن همه دستاوردهای خانواده در ایران امروز شده است.

ما باید کم کم در کنار رویکردهای آسیب شناسانه خانواده ، با رویکرد غیرآسیب شناسانه خانواده سعی کنیم نقش شادی و شادمانی را در خانواده را بررسی  کنیم.

دوم اینکه خانواده‌ها نیاز به یک نوع خودآگاهی نسبت به کارکرد شادی و شادمانی در خانواده دارند، خانواده‌های باید بیاموزند که اگر برای موفقیت تلاش می‌کنند تا به چیزهای که دوست دارند برسد، چیزهایی را که به دست آورده‌اند را دوست بدارند.

راهبردهای شادی‌بخشی در جامعه ایرانی شکل گرفته و روبه گسترش است. این راهبردهای بخشی از داشته‌ها و سرمایه خانوادگی ماست. مجموعه‌ای از آیین‌های و تکنولوژیی‌های شادی بخش و بسیاری از ابعاد دیگر که به آنها اشاره شد، باید برای خانواده‌های ما به نوعی آگاهی تبدیل شود.

ما باید از این زاویه به خانواده نگاه کنیم که خانواده راهی برای شادی است. تصور سنتی که خانواده را یک نهاد حقوقی می‌داند برای زندگی در دنیا امروز کافی نیست. ما باید به تدریح بپذیریم که خانواده یعنی نهادی شاد. این تنها راه تداوم خانواده در ایران است.

ما باید حق شادی را به حق شادی خانوادگی تبدیل کنیم. شادی‌های خانوادگی را گسترش دهیم و برای شادی‌های خانوادگی سیاست‌گذاری کنیم.

سه، شادی و خانواده به مثابه ضرورت های اجتماعی امروز باید در چهارچوب یک رویکرد نهاد گرا توسعه یابد. رویکرد نهاد‌گرا رویکردی است که نشان می‌دهد هیچ نهاد اجتماعی به صورت مستقل وجود ندارد و نهاد‌ها در تعاملاتی گسترده با نهادهای دیگر کارکردها و وظایف خود را انجام می‌دهند.

اگر خانواده ایرانی امرو بخواهد خانواده شاد باشد باید شهر و شهر نشینی که عمده ترین شیوه زندگی ایرانی امروز است به شیوه‌ای سازمان یابد که به شادی خانوادگی کمک کند.

ما تا کمتر از یک قرن پیش عمدتا برای مدت چند هزار سال به شیوه غیر شهری زندگی می کردیم و اکنون قریب به هفتاد و پنج در صد جمعیت یران در شهرها زندگی می‌کنند و سایر مردم ایران نیز به این شیوه زندگی می‌کنند. در چنینی موقیعتی باید به این نکته توجه داشت که سیاست شهری و توسعه شهری بر پایه سیاست فرهنگی خانواده شاد شکل گیرد. به همین ترتیب باید سیاست‌های فرهنگی، اقتصادی و دیگر سیاست‌های عمومی ما بر پایه سیاست خانواده شاد تحول یابد.

آخرین نکته  این است که اگر ما بتوانیم خانواده شاد و سیاست شادی را در ایران تحقق بخشیم، باید مطالعات شادی را گسترش دهیم. مطالعات شادی ابعاد گوناگون دارد، یکی از ابعاد گوناگون آن مطالعات شادی و خانواده است. همان طور که پیشتر اشاره کردیم این مطالعات در ایران هنوز شکل نگرفته است.

ما برای داشتن خانواده‌ای شاد، نیازمند دیدگاه های نظری مفهومی و داده های تجربی و اطلاعات تاریخی و بررسی‌های تطبیقی و فهم فرهنگی و کیفی عمیق از وضعیت کنونی و تحولات خانواده و شادی در ایران امروز هستیم.

بنابراین باید برای گسترش مطالعات شادی و خانواده برنامه‌ریزی کنیم. رسانه‌ها می‌توانند محققان، نهاد‌های آموزشی و پژوهشی کشور، نهادهای برنامه‌ریز و سیاست‌گذار را آگاه کنند که برای مدیریت جامعه باید به مطالعات شادی توجه بیشتری کرد.

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده شاد و خوشبخت ایرانی