"> عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی كودكان و نوجوانان - مهکام مجله اینترنتی
مشاوره آنلاین مهکام

عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی كودكان و نوجوانان

عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی

عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی كودكان و نوجوانان-www.mehcom.com

عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی کودکان و نوجوانان-www.mehcom.com

دکتر شکوفه موسوی ، متخصص روان پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل،

کتابی درباره عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی کودکان و نوجوانان دارند که به منظور استفاده خانواده های ایرانی بویژه پدر و مادران متعهد به شکوفا کردن استعداد های فرزندانشان قسمتی از مطالب این کتاب را در ذیل آورده ایم :

هر جامعه اى بنا به مقتضیات، سطح علمى و نیازهایش آموزش هایى را براى افراد جوان خود تدارک مـى بینـد.

این آموزش ها عمدتاً رسمى، عمومى و مشابه هستند و به تدریج اختصاصى و متفاوت تر مـى شـوند. ورود بـه ایـن محیط ها، مقررات خاصى دارد و دستاوردها با کسب امتیازات و نمرات خاصى سـنجیده مـى شـود.

بنـابراین افـراد ممکن است رد یا قبول شوند و براى قبول شدن هم کسب نمرات مشخصى لازم است . از این دیدگاه، موفقیت در یک درس با نمره آن درس، و موفقیت تحصیلى با مجموع نمرات کسب شده در کل درس ها سـنجیده مـى شـود؛

یعنى با معدل یا رتبه اى که فرد در کلاس، مدرسه، ناحیه، شهر و کشور کسب مى کند. البته لازمه موفقیت تحصیلى حضور در محیط هاى آموزشى مثل مدرسه و دانشگاه، و دار ا بودن مجموعـه اى از عملکردهاست

که شامل مهارتهاى ارتباطى، تبعیت از قوانین محیط، انعطاف پذیرى، حل مـشکل، برنامـه ریـزى، کنترل رفتار موقع خشم و خستگى، مهارتهاى مربوط به فعالیتهاى جمعى، تـداوم در حـل تکـالیف و … اسـت.

بسیارى از این حیطه ها به دقت ارزیابى و نمره گذارى نمى شوند. البته نمره انضباط هم معیار دیگرى اسـت بـراى ارزیابى در زمینه هاى اخلاقى که بسیار نسبى است

و ممکن است افراد خاطى و مشکل دار از نظر کسب این نمره،دچار مشکل شوند و افرادى که مشکل جدى از این نظر ندارند، مورد ارزیابى قرار نگیرند.

پیشنهاد مطالعه:  خجالتی بودن کودکان

محیط آموزشى فرصتى است براى همانندسازى رفتارها، برقرارى پیوندهاى عاطفى، بـه دسـت آوردن انگیـزه براى پیشرفت و شناخت توانایى هاى خود.

از این دیدگاه مى توان موفقیت تحصیلى را موفقیـت در کـسب هرچـه بیشتر دستاوردها و توانمندى هاى متفاوت دانست.

از دیدگاه محدودتر، این موفقیت بـه نمـرهاى کـه دانـش آمـوز مى گیرد و یا رتبه اى که کسب مى کند منحصر مى شود.

بیشتر حوادث کتاب هرى پاتر (موفقترین کتاب بـین نوجوانـان در سـالهـاى اخیـر) در مدرسـه اى بـه نـام هاگوارتز مى گذرد.

جایى که دانش آموزان به طور شبانه روزى در آن به سر مى برند و در چهار گـروه تقـسیم بنـدى مى شوند.

این چهار گروه، رده هاى سنى از 11 تا 17 سال را دربـر مـى گیـرد و خوابگـاه و تـیم ورزشـى و محـل استراحت هر گروه، خاص همان گروه است و امتیازاتى که اعضاى گروه کسب مى کنند در قهرمـانى گـروه آنهـا نقش دارد.

این گروه ها از نظر خصوصیات شخصیتى و اهداف فردىِ اعـضاىشـان بـسیار متفـاوت و حتـى گـاهى دشمن هم هستند.

اما آنچه در هر چهار گروه مشترک است، همکارى افراد یک گروه، تلاش بـسیار زیـاد بـراى کسب امتیاز و ارزش قائل شدن براى تلاش آنها است،

یعنى حتى در افـراد گـروه اسـلایترین هـم (کـه از نظـر خصوصیات شخصیتى بسیار منفى هستند) این همکارى و همیارى و تـلاش بـیش از انـدازه بـراى ارتقـاء گـروه چشمگیر است و پایبندى به منافع جمعى و خستگى ناپذیرى براى دستیابى به اهداف گروه بارز است.

شاید یکـى از هزاران عامل جذابیت فوق العاده این داستان نشان دادن همین موضوع به میلیونها انسان در سراسـر دنیاسـت که موفقیت تحصیلى چیزى وراى نمره و رتبه است و معنایش رابطه داشتن و کوشش دسـته جمعـى و هدفمنـد است.

پیشنهاد مطالعه:  ورزش مناسب برای کودکان

ویژگى هاى فردی لازم براى موفقیت تحصیلى

موفقیت تحصیلى نتیجه یک عملکرد مستمر است و لازمه آن دارا بودن ویژگى هاى مختلف است. هر کـدام از این ویژگى ها لازم هستند اما ممکن است کافى نباشند.

از انواع صفات شخصیتى که به ارث مى رسد و پایـه هـاى عصبى و شیمیایى و فیزیولوژیک مشخص دارد، استقامت، وابستگى به پاداش و جستوجوى تازگى یا تنوع طلبـى
است.

هر کدام از این صفات در حیطه هاى مختلف زندگى از جمله عملکرد تحصیلى نقش مهمى دارند.

هوش:

اولین ویژگى، توانایى ذهنى خاصى است که هوش نام دارد و خود شامل حیطه هاى مختلف مثل: هوش کلامى، هوش دیدارى، هوش فضایى، تفکر انتزاعى و محاسبه است.

هر کدام از این زمینه ها، هـم بـه طـور کلـى و هم در حیطه خاص خود ارزیابى مى شوند.

یعنى فردى ممکن است در حیطه خاصى هوشى بسیار بیشتر یا کمتر از حیطه هاى دیگر داشته باشد.

هوش در واقع توانایىهاى عملکرد مغز است و با تولد به ارث مى رسد. اما تجربـه، تربیت، آموزش و تمرین مى تواند آنچه را که به ارث رسیده به موفقیت تبدیل کند.

انگیزه:

دومین ویژگى انگیزه است، یعنى تمایل به انجام کار و صرف انـرژى بـراى آن. ممکـن اسـت کـسى از هوش خوبى برخوردار باشد ولى انگیزه لازم یا کافى براى انجام کارى را نداشته باشد.

استقامت:

که به معنى حفظ و ادامه تلاش با وجـود ناکـامى، خـستگى و تقویـت متنـاوب اسـت . افـرادى کـه استقامت زیادى دارند، سختکوش، شکیبا و جاه طلب و بلندپرواز هستند.

دوست دارنـد حـداکثر تـلاش خـود را براى رسیدن به هدف موردنظر انجام دهند و ناکامى و خستگى را بـه صـورت چـالش هـایى شخـصى مـى نگرنـد.

افرادى که استقامت کمى دارند غیرفعال، تنبل، بى ثبات و نامتعادل هستند و وقتى با ناکامى مواجه مى شـوند بـه آسانى شکست را قبول مى کنند.

پیشنهاد مطالعه:  ترس کودکان از مدرسه

به ندرت براى رسیدن به موفقیتهاى بیشتر، تلاش مى کنند و حتـى در صـورت دریافت پاداش هاى متعدد نیز پایدارى و پشتکار اندکى نشان مى دهند.

وابستگى به پاداش:

که به معناى حفظ و ادامه تلاش در برابر پاداش اجتمـاعى اسـت . افـرادى کـه وابـستگى زیادى به پاداش دارند خوش قلب، حساس، وابسته به جمع و معاشرتى هـستند.

افـرادى کـه وابـستگى آنهـا بـه پاداش کم است واقع بین، سرد، اهل عمل، نسبت به اجتماع غیرحساس و دودل هستند.

جستوجوى تازگى:

وجود روحیه تنوع طلبى در فرد نشان دهنده این واقعیت است که فرد در اثر تشویق شدن و پاداش گرفتن، انگیزه پیدا مى کند تا براى رسیدن به مطالب نو و بدیع فعالیـت کنـد .

افـرادى کـه تنـوع طلبـى زیادى دارند، آتشى مزاج، کنجکاو، بى حوصله، تکانشى، ولخرج و نامنظم هستند. افرادى که تنوع طلبى آنهـا کـم است، سردمزاج، غیرکنجکاو ، خویشتن دار، فکور، مقتصد، تودار، قادر به تحمل یکنواختى و منظم هستند.

تداوم:

توانایى حضور مداوم و منظم در کلاس درس و حفظ توجه و تمرکز از شـرایط لازم بـراى فراگیـرى در کلاس درس است.

در ساعات حضور در خانه توانایى برنامه ریزى، کنترل تکانه هایى مثل بازى کردن یا اسـتراحت در موقع تعیین شده براى درس، و انجام تکالیف براى یادگیرى مسائل درسـى لازم اسـت .

پـس از آن حـضور در امتحان و توانایى فراخواندن آنچه فراگیرى شد، یادگیرى شد، و به حافظه سپرده شده، ضرورت دارد. و در هر مورد علاوه بر وجود این توانایى ها یا ظرفیت فردى، شرایط روحى و جسمانى مناسب ضرورى است.

منبع:
کتاب ” موفقیت تحصیلی: نقش والدین در تحصیل فرزندان” . تألیف دکتر شکوفه موسوی. انتشارات قطره

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده موفق-مهارت های تحصیلی

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×