روش های مطالعه -چرا در هنگام درس خواندن و مطالعه دقت نمی کنیم ؟
چرا در هنگام درس خواندن و مطالعه دقت نمی کنیم ؟
تمام معلمان و مشاوران مدارس که با دانش آموزان سروکار دارند. خیلی سریع به این موضوع می رسند که دانش آموزان زیادی هستند که با توجه به هوش و استعداد بالا ولی نمرات و بازدهی کمتری از حد خودشان دارند. که شاید یک علت اصلی از این عدم کارایی فرد بخاطر این باشد که این افراد به راه درست درس خواندن را نمی دانند و اندازه کافی در کلاس درس با دقت کافی به معلمان گوش نمی دهند. و از طرفی در هنگام مطالعه و درس خواندن با دقت و تمرکز کافی درس نمی خوانند. و در نتیجه بعد از مدتی انگیزه درس خواندن را از دست می دهند. و به افت تحصیلی دچار می شوند. به همین منظور برای تمام کسانی که دوست دارند آموزش درس خواندن را طی کنند. در مبحث زیر به مقوله مهم دقت در مطالعه و درس خواندن می پردازیم :
عوامل مؤثر بر دقت در درس خواندن
مهم ترین عواملی که بر دقت (دقت یعنی خوب دیدن و خوب شنیدن ، دقت یعنی توجه کردن برای خوب فهمیدن) ما مؤثر اند عبارتند از:
1-هدف و انتخاب :
وقتی کتاب می خوانیم صدا ی کولر ، اعضای خانواده و…. وارد گوش و متعاقباً مغز ما می شوند ولی ما به آنها توجهی نداریم چون آن ها را انتخاب نکرده ایم . ما از تمام محرک های محیط ، آنهایی را درک می کنیم و می فهمیم که مورد انتخاب و علاقه و هدف ما بوده اند.برای فهمیدن هر چیزی مانند درس ابتدا باید به آن دقت کرد و با دقت آن را انتخاب کرد.یعنی دقت امری اداری و انتخابی است و برای انتخاب هم باید به آن موضوع علاقه مند بود.در اینصورت می توانیم همه ی سرو صدا ها ی نا مطلوب را نشنیده بگیریم.
2- میزان اطلاعات دریافتی :
علاوه بر علاقه و انتخاب ، شدت محرک ها نیز بر میزان دقت ما تاثیر دارند. در مورد درس خواندن ، دروسی که عمیق تر و باانجام بیش تر تکالیف خوانده شوند، بهتر به خاطر سپرده می شوند.
3- تمایل و علاقه :
در مطالعه علاقه ی زیاد به یک درس ، تمرکز و دقت بیشتری ایجاد می کند و بالعکس، حس منفی یا عدم علاقه، مانع دقت و تمرکز در یاد گرفتن یک درس میشود. بنابراین اگر بخواهیم درسی را خوب یاد بگیریم ، نباید با احساسات منفی به سراغ آن برویم.
دقت در خواندن متون کتاب :
75 درصد اطلاعات ما از طریق دیدن ، از جمله مطالعه کردن به دست می آید.تا چیزی را خوب و با دقت ببینیم ، نمی توانیم آن را به خاطر بسپاریم . باید حواسمان باشد که بین «دیدن» و «مشاهده کردن» تفاوت است. وقتی عمل دیدن را بدون دقت و فکر انجام دهیم ، تنها از حس بینایی خود استفاده می کنیم. ولی وقتی که دیدن ما با تفکر و دقت همراه باشد ، منجر به فهمیدن و به خاطر سپاری می شود.
مطالعه بادقت
مطالعه دقیق به معنای آرام خواندن ، مکث طولانی روی مطالب و یا کلمه به کلمه خواندن نیست. بلکه دقت در مطالعه یعنی تمرکز حواس ،حضور ذهن کامل ،کنجکاوی و فکر کردن به مفهوم و معنای کلمات . یعنی تشخیص اهمیت هر واژه در جمله. به طور خلاصه یعنی :«مو را از ماست بیرون کشیدن».
چرا دقیق کتاب نمی خوانیم ؟
1- تلفظ نادرست کلمات :یکی از عوامل کم دقتی است. می توانیم از دوست خود بخواهیم هنگام خواندن یک متن ، کلماتی را که دقیق تلفظ نمی کنیم ، علامت گذاری کند.بدین ترتیب متوجه این اشکال خود خواهیم شد.
2- جملات را با آهنگ و موسیقی درست نمی خوانیم: به عنوان مثال به جای گفتن «واکنشِ شیمیاییِ گرماده » می گوییم« واکنش، شیمیایی ،گرماده ».یعنی خواندن ما لحن مناسبی ندارد. همین مسئله بر دقت ، یادگیری و سرعت خواندن ما تاثیر منفی دارد.
3- خواندن کتاب فقط برای خواندن: اکثر بچه ها و دانش آموزان درس خواندن را صرفاً به معنای خواندن نوشته های متن می دانند.آن ها روی شکل ها ، جدول ها، نمودار ها،حل تمرین ها و «فکر کنید» های کتاب در سی تفکر و تأمل ندارندو اعتنایی به آن ها نمی کنند. یا به سرعت از آن ها عبو.ر می کنند. در حالی که اکثر این تمرین ها ، شکل ها و نمودار ها ، نکات جالبی ندارند و دقت شما را روی مطلب دو چندان می کنند.
4- عدم کنترل چشمان: یکی از عواملی که دقت خواندن ما را کم می کند،آن است که حرکت چشمانمان به فرمان ما نیست و روی مطالب لیز می خورد.
5- مفهوم و منظور مطالب را درک نکردن: اکثر بچه ها به معنای و مفهوم کلمات و عبارت ها توجه نمی کنند و بدون تجزیه و تحلیل ، آن ها را حفظ می کنند و قورت می دهد.
6- خواندن غیر فعال : خواندن ما فعال نیست . یعنی با یادداشت برداری ، پرسش ، نکته برداری و…. همراه نیست و بیش تر مطالب را به صورت روخوانی و با سرعت مطالعه می کنیم. این کار دقت ما را به مقدار زیادی کم می کند.
7- در اولین بار خواندن به جزئیات خیلی دقت کردن: تحقیقات نشان داده است که اگر موقع خواندن مطالب جدید ، روی جزئیات آن وسواس به خرج دهیم یا سعی کنیم در همان مرتبه ی اول خواندن ، همه ی جزئیات آن را یاد بگیریم، دقت ما کم تر می شود. بهتر است به جزئیات یک مطلب در دفعات بعدی مطالعه توجه کنیم چون 80درصد از عدم تمرکز ما و کم دقتی های بچه ها در هنگام مطالعه ناشی از همین عوامل است.
8- درک کردن مطلب به طور دلخواه : در بسیاری از موارد ، به جای آن که توجه کنیم منظور نویسنده چیست؟ مطلب را آن طور که دلمان می خواهد درک می کنیم و یا آن را با یادداشت ها ی قبلی خود مقایسه می کنیم.
برخی مطالب مرتبط :
افزایش دقت و تمرکز در کلاس درس
تمرین برای افزایش دقت در شنیدن
عالی عالی عالی
کاش این نکات را صداسیما پخش میکرد