رابطه دختر و پسر آری یا خیر ؟ چرا ؟
رابطه دختر و پسر
یکی از آسیب های اجتماعی ماهواره ها و اینترنت ایجاد شبه ، شک انگیزی،بی هویتی،تردید و بی اعتمادی به فرهنگ خود و زیبا و برتر نشان دادن فرهنگ دیگران و غربی و مهمتر از همه جابجا کردن ارزشها با ضد ارزشها می باشد. که ردپای اینترنت و شبکه های ماهواره ای را می تواند در نمونه سوالات زیر دید.
رابطه دختر و پسر بدون شهوت و مسائل جنسی
سوال:
اگر رابطه دختر و پسر صمیمی باشد دیگر بحث شهوت در كار نیست و آنهایی كه این روابط را منع می كنند در واقع با اصل صمیمیت و تعهد مخالفت می كنند و برای كار خود دلیل معقول و شرعی ندارند.
پاسخ :
مقدمه:
تعالیم اسلامی برای آن است كه به انسان حیات و پویایی بخشد و به او روح و بینش و جنبش دهد[1] احكام اسلامی از تعادل و توازن خاصّی برخوردار بوده و مطابق با روحيّات و نیازمندیهای واقعی او تنظیم شده است.
حرف زدن زن و مرد و دختر و پسر برخورد آنان در زندگی روزمرّه بدون اشكال است مانند روابطی كه استاد و دانشجوی در راستای كسب علوم دارند و یا كارمندان ادارات با یكدیگر برخورد مینماید؛ اسلام میگوید نه حبس و نه ركود و نه اختلاط و روابط آزاد، همواره در برخوردها باید «اصل حریم» را حفظ نمود كه این نوع رعایت از سنّت جاری مسلمین در زمان رسول اكرم (ص) [2] بوده است.
اسلام میخواهد جامعه عاری از هرگونه نگاه و رفتار هوسآلود و سرشار از كار و فعالیت و تحصیل و پیشرفت باشد و دختر و پسر فارغ از دغدغههای شهوانی به كارهای مورد نظر برسند با ذكر این مقدمه به بررسی «توصیه صمیمی شدن دختر و پسر» از منظر دین و اعتقادات میپردازیم.
نیروی غریزه در رابطه دختر و پسر
در آغاز باید توجه داشت كه قدرت غرایز و كشش نیروهای درونی انسان، یكسان و مساوی نیست انگیزه بعضی از تمایلات بسیار قوی و نیرومند است؛ در جوانی غرایز جنسی و احساسات و شیفتگی به جذابیتهای ظاهری، در حدّ زیادی خودنمایی كرده، حاكم بر دوستیها و تصیمگیریهای جوانان است. «موریس دبس» گوید:
«دیر یا زود غریزه جنسی مخصوصاً در نزد پسران تا سرحدّ وجدان نفود كرده و تحریكات شهوانی همچون تصادم امواج به ساحل شروع به مبارزه مینماید، عمل این غریزه آن قدر قوی است كه در واقع، مركز تحریكات مستقیم برای تمام آرزوهای اعضای مختلف بدن میگردد… و در سن هفده – هجده سالگی مالك اصلی (حساسیت انسان) میشود و آنگاه تمام نظاهرات محبتآمیز انسان از غریزه جنسی سرچشمه میگیرد.»[3]
بدیهی است در ایام جوانی، شوق جنسی و احساسات بر روان آدمی سایه انداخته، و ناخودآگاه به رفتار و كردار آنان رنگ و لعابی دیگر میبخشد.
با توجه به نیاز روانی دختر و پسر پس از بلوغ و شرایط ویژه غرایز جنسی و تحریكپذیری جوانان باید اعتراف نمود كه گسترش و عادیسازی روابط بستری مناسب برای كشیده شدن جوانان به دامن پر جاذبه هواهای نفسانی و زمینهساز روابط جنسی است.
محرك اصلی این گونه روابط همان نیاز طبیعی دختر و پسر به یكدیگر میباشد و از اینكه بستری مناسب چون ازدواج فراهم نیامده به بیراهه كشیده شده و در قالب كامجوئیهای بُدلی خودنمایی میكند.
در بسیاری از برخوردها دختر و پسر هر چند به بهانههای گوناگون با هم آشنا میشوند اما اندك اندك بر اساس تسلّط طبیعی غرایز، نگاه و سخن و رفتارشان رنگ و بویی دیگر گرفته، معنای خاصی پیدا میكند چه بسا بعد از مدتی به یكباره متوجه میشوند عواطف و احساسات آنان بازیچه هوس شده است.
رابطه دختر و پسر از نگاه قرآن و سنت :
قرآن و حدیث چه می گویند:
به راستی در این گونه روابط رفتار «چشمها» چگونه است، مگر نه این است كه نقش اول را در روابط چشمها باز میكنند، آیا این نگاههای به نامحرم پاك و به دور از شهوت است؟!
خداوند در قرآن كریم میفرماید:
«به مؤمنان بگو چشمهای خود را از نگاه به نامحرمان فرو گیرند و عفاف خود را حفظ كنند این برای آنان پاكیزهتر است. خداوند از آن چه انجام میدهند آگاهتر است. و به زنان با ایمان بگو: چشمهای خود را (از نگاه هوسآلود) فرو گیرند و دامان خویشتن را حفظ كنند.»
«حرمت نگاه به نامحرم، به سبب تهییج و تحریك شهوانی است كه در نگاه نهفته است این تحریك سبب فساد و ورود در محرمات است.»
و در حدیث دیگری از رسول اكرم (ص) آمده است: «هر كس چشم را از نگاه حرام و هوسآلود پر كند، خداوند در روز قیامت آن را از آتش پر مینماید؛ مگر توبه كند و از این راه (نادرست) باز گردد.»
متأسفانه امروزه با كمرنگ شدن اعتقادات دینی و باور به معاد و حسابرسی در دادگاه عدل الهی، دنیا و دنیا طلبی پر رنگتر از همیشه در زندگی انسان جلوهگری میكند و همه مسائل با غفلت از جهانبینی توحیدی و تنها در سایه بهرهوری بیشتر از لذت جسمانی مطرح شده و با توجیهات مختلف به آن پرداخته میشود كه اگر انسان اندكی این زنگارها را كنار زده و با خود خلوت نماید و به قضاوت نشیند. به راحتی انگیزههای مادی و حیوانی را كشف كرده و تحلیل مسائل برایش آسان میشود.
رابطه دختر و پسر با عشق و علاقه واقعی !
سوال :
عشق و رابطه دختر و پسر یك عشق حقیقی است و نباید مانع این روابط شد به همین خاطر گسسته شدن این پیوندها با افسردگی، افت تحصیلی و … همراه است.
پاسخ را در چند بخش بیان می كنیم:
1- آرامش روانی در رابطه دختر و پسر:
در این زمینه باید گفت که : روابط مختلط دختر و پسر و یا زن و مرد سبب آرامش روانی نگشته بلكه موجب افزایش اضطراب و التهابات روحی شده و همان طور كه خود شما اشاره نمودید عامل پیدایش افسردگی میشود زیرا:
با توجه به قدرت و دامنهی نفوذ عاطفی زن و مرد بر یكدیگر و نقش حساس آن دو در تأمین نیاز طبیعی و غریزی در مییابیم كه تأثیرپذیری آن دو چنان شدید و وسیع است كه گاهی مجرای صحیح عقل و خرد را به انحراف میكشاند؛ به ویژه زمانی كه آتش هوس شعلهور گردد.
این تأثیر شگرف در زن، جلوهگری خاصی دارد و بر عواطف و احساس مرد بسیار نافذ است، تا بدان جا كه خواسته آنان را در جهت امیال عاطفه آمیز و احساسی سوق میدهد.
حال اگر این نوع رابطه رواج یابد و پای دوستیها و دلدادگیها به میان آید و بر سراسر رفتار و كردار و فكر و اندیشه جوانان سایه انداخته و با به وجود آمدن فراز و نشیبی در این دوستیهای احساسی و سطحی، روند زندگی دچار اختلال میشود و آشفتگی فكر و دل را به دنبال دارد. در این بین رشد علمی و معنوی، خسارت زیانباری دیده و فردی كه باید در نشاط و شور جوانی برای فردای خود و جامعه ذخیره علمی بیندوزد به ركود مبتلا میشود و آینده علمی او به خطر میافتد.
ضربهپذیری و آسیب های دختران در این باره بیشتر از آسیب های پسران است به قول خانم نویسنده ی عرب :
«چه بسیار دخترانی كه به سبب شوق و دستیابی به نشانههای مقبول زیبایی و زنانگی به اختلالات روانی دچار میشوند، گمان و تصور چنین دخترانی آن است كه زندگی و آیندهی آنها به اندازهی بینی و یا خمیدگی مژههای آنان بستگی دارد، تا آنجا كه حتّی یك میلیمتر كوتاهی طول مژه نیز میتواند به یك مسئله جدی و بحرانی در زندگی تبدیل شود»[4]
با در نظر گرفتن این حساسیتها بهتر میتوان به ضربههای روانی ناشی از ناهنجاریها در روابط پی برد. بدون تردید كنترل روابط، این التهابها را كاهش میدهد و دختر و پسر با آرامش و اطمینان خاطر بیشتری به دنبال تحصیلات و اهداف بلند زندگی خویش گام برمیدارند.
با توجه به مطالب فوق بهتر میتوان به صحت و سقم این نوع دلدادگیها پی برد.
2- رابطه دختر و پسر و عشق حقیقی :
عشق واقعی ، اصیل و حقیقی، والاترین تجربهای است كه یك انسان میتواند به آن برسد و تنها چنین عشقی است كه شكوفایی استعدادهای جسمی و روحی و عاطفی زن و مرد را ممكن میسازد، عشق لازمه استمرار زندگی و مایه نشاط روحی و عمیقترین ارتباط قلبی و محكمترین تعهد انسانی است.
میان عشق و هوس فرق بسیار است بنابراین به پاس احترام عشق و عاشقی و برای پاسداری از این موهبت الهی ترویج روابط آزاد پسندیده نیست.
به اعتراف دانشمندان اروپایی: در جوامع آزاد كه جاذبههای ظاهری و شوق جنسی حاكم است، عشق اوّلین قربانی است[5] در این صورت عشقهای برخاسته از نهاد درون به افسانه تبدیل شده، جز مدعيّان دروغین كسی یافت نمیشود؛ زیرا پسری كه هر روز با دختری میگردد و هر دم كه نگاه میكند، عدهای را در حال جلوهگری میبیند، تنوع طلبی در او حاكم شده و عشق و انتظار در او به خاموشی میگراید.
عاشق کیست ؟
عاشق كسی است كه در راه رضای معشوق، از هر چه دارد بگذرد و چشم از همه، جز جمال محبوب ببندد عاشق نه تنها از خواب و خوراك، بلكه از غریزهی جنسی و خواستههای قلبی خویش نیز غافل میشود و جزء یاد معشوق به كسی نمیاندیشد؛
«موریس مترلینگ» میگوید: «عشق در تمامی موجودات وجود دارد، ولی درك آن تابع شرایطی است كه تا آن شرایط جور نشود امكان آن وجود ندارد… بعضی آن را منحرف میكنند و ندانسته به صورت تمتع از لذّات» مصرف مینمایند و هیچ از حقیقت آن برخوردار نمیشوند»[6]
«كارن هورنای» درباره رابطه میان عشق و محبت و تمایلات جنسی میگوید:
«ارتباط بین محبّت و تمایلات جنسی را ملاحظه میكنیم؛ مثلاً بسیاری از تمایلات و كششهای جنسی، اوّلش با مهربانی و دوستی صاف و ساده شروع میشود؛ گاهی هم شخص ممكن است دارای تمایلات جنسی باشد، ولی خودش آن را با تمایل به مهروندی اشتباه كند. چنان كه كششهای جنسی هم ممكن است انگیزهی احساسات محبتآمیز باشد».[7]
فرق بین عشق و نیاز به جلب توجه
كارن هورنای در بیان فرق میان محبت واقعی و ابزار علاقهای كه ناشی از احتیاج به جلب محبّت و برای كمبودهای روحی و نیاز جسمی و جنسی است میگوید:
«فرق بین عشق، و نیاز به جلب محبّت، آن است كه در عشق، احساس دوستی و محبّت بر همه چیز مقدم است؛ در حالی كه در نیاز عصبی به جلب محبّت، همواره نیاز به رفع تشویش درونی مقدم است بسیاری از این نوع روابط بین انسانها گرچه اساسش سود جویانه است، مع ذلك ماسك عشق و دلبستگی به چهره میزنند… به همین جهت یكی از مشخصات عشق حقیقی، پایدار بودن احساس محبّت است».[8]
بنابراین عشق جنسی و هوس پرستی كه به قول «ویل دورانت»[9] آغاز آن با ترشّح غدد جنسی و پایان آن ارضای شهوت زودگذر جسمانی است، هرگز نمیتواند تعّهد آور بوده و مایهی پایداری روابط انسانی به ویژه زندگی زناشویی باشد.
دانشجوی گرامی، دختر و پسر ایرانی بدیهی است شناخت عشق حقیقی برای آن است كه سنگ بنای زندگی شده تا بتوان به آن تداوم بخشید، حال بسی روشن است كه دوستیهای زمان جوانی از آنجا كه در آن جذابیتهای ظاهری نقش پر رنگی دارد و افراد در آن مقطع در هالهای از احساسات و عواطف غوطهورند و در پی فردی هستند كه با ساختههای ذهنیشان مطابق باشد، در اركان شناخت ناتمام است و كوری حاصل از عشق و محبّت بر آن حكومت مینماید، و در مقابل، حالتهای كام بخشانه بسیار قوی است.
لذا شناخت لازم را ایجاد نكرده و به آسانی نمیتوان بدانها اعتماد نمود و آن را حقیقی پنداشت و آن را مبنای تفاهم و یكدلی انگاشت زیرا طرفین را از الزامهای درونی نسبت به محبّت خانواده، فرزند، احساس مسئولیت و مقدار ظرفیتهای روانی و عاطفی یكدیگر با خبر نمیسازد چه بسیار عشقهای به ظاهر سوزانی كه با اندك اختلاف به سردی میگرایید و به نفرت تبدیل میشود و این خود شاهدی بر سطحی و احساسی بودن این نوع روابط است.
3- با عشق مجازی چه باید كرد؟
«در پاسخ به پرسش قبلی بیان شد كه بیشتر عشقهای خیابانی از ماهیت حقیقی عشق و محبّت دور بوده و غرایز نقش اساسی را در آنها به عهده دارند در حالی كه در عشق حقیقی همسانی ذاتی عاشق و معشوق در فكر و اندیشه و سلایق وجود دارد و عاشق، خواهان معشوق است اما نه به خاطر منافع خود…
متأسفانه امروزه به همه جاذبههای جنسی و كششهای غریزی نام عشق نهاده و این واژه مقدس را به بازی گرفتهاند، در بسیاری از این عشقها (!) از تعهّد خبری نیست، و این اظهار دوستیها معمولاً در زمان بلوغ كه هنگام بیدار شدن جسم است، بیشتر اتفاق میافتد، و در پسرها، این سبكهای شورانگیز و یا بازی گوشانه كه تعهد كمتری در آنها دیده میشود، بیشتر است زیرا آنها بیشتر جذب جذابیتهای ظاهری میشوند و وقتی جذابیتها كم رنگتر شوند، با مشكل مواجه میشوند.[10]
در نتیجه در مواجهه با عشق مجازی باید با دقت تمام به آثار و نتایج آن اندیشید، و خوب آن را شناخت و به این باور رسید این عشقهایی كه برپایه جذابیتهای ظاهری و غریزه جنسی است نمیتواند سنگ بنای زندگی شود، و نمیتوان به تداوم آن مطمئن بود، در این میان آنچه مهم و ضروری است، تبیین راههای شناخت صحیح از طرف مقابل برای رسیدن به تفاهم و همسانی هر چه بیشتر و بررسی تعهّد و عوامل مؤثر در تداوم آن است.
بدون تردید، آنچه بعد از همسانیهای لازم میتواند در مقابل وسوسههای هوس انگیز، تعهّد عمیق ایجاد كند، ایمان و صداقت و معنویات است كه در غالب اوقات مورد غفلت قرار میگیرد.
دوام علاقه و دوستی میان اشخاص، به معرفت و صداقت و دوری از منافع فردی و گذشت و رها نمودن كبر و غرور باز میگردد؛ دختر و پسر باید در رویاروئی با هر احساس و علاقهای و با غلیان هر شور و وجدی، خود را نباخته و خویشتنداری پیشه سازند و با دقت و وسواس زیادی به بازشناسی این به ظاهر «عشق» بپردازند و به علائم و نشانههای گفته شده و به عواملی كه موجب تداوم آن است خوب فكر كنند كه آیا در این علاقه زمینههای تعهّد و تداوم آن وجود دارد یا خیر؟
اگر جوانی گرفتار عشق ظاهری شد باید با صبر و متانت به عواقب آن اندیشیده و به این باور برسد كه از مسیر خطا هر چه زودتر برگردد، بهتر از زمان دیگر است، در پایان لازم به ذكر است حتی در صورت تفاهم همه جانبه و وجود علاقه كه طرفین قصد ازدواج داشته باشند باید ضوابط شرعی را پیموده و از دوستیهای مداوم و نامهنگاریهای احساسی پرهیز كنند و با هماهنگی با خانواده به این دوستی رسمیت بخشند و با انجام عقد شرعی به آن مشروعیت داده و در كمال صحت و سلامت فردی و اجتماعی از لذایذ زندگی بهرهمند گردند.
منابع : جام جم آنلاین
[1] . مطهری، مرتضی، حق و باطل، چاپ چهارم، انتشارات صدرا، قم 1364 ص 135.
[2] . همو، مسئلهی حجاب، چاپ 42، انتشارات صدرا – قم 1374، ص 241.
[3] . موریس دبس، چه میدانم، بلوغ ص46، ر به ك گفتار فلسفی، جوان (محمد تقی فلسفی، چاپ 5)، نشر معارف تهران 1344 ص307.
[4] . چهره عریان زن ص168، ر،ك (مقدمهای بر روانشناسی زن) هاشمی ركاوندی، سید مجتبی، چاپ اول نشر شفق قم 1370 ص110.
[5] . مطهری، مرتضی، مسئلهی حجاب، چاپ 42، نشر صدرا قم، 1374 ص73 و 74.
[6] . موریس مترلین، عقل و سرنوشت ج3 ترجمه موسی فرهنگ، چاپ سوم نشر فرخ تهرانی بیتا ص146.
[7] . كارن هورنای، عصبانیهای عصر ما، ترجمه ابراهیم خواجه نوری، كتابفروشی امید تبریز 1347، ص191.
[8] . همان ص138 و 139.
[9] . ویل دورانت، لذات فلسفه ترجمه عباس زریاب چاپ 8 نشر دانشجوئی تهران 1373، ص214.
[10] . مجله ایران جوان ص 135 ص22 در مصاحبهای با دكتر روانشناس.
مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده برتر و موفق ایرانی