"> دلبستگی والد - كودك و سلامت روانی - مهکام دات کام
مشاوره آنلاین مهکام

دلبستگی والد – كودك و سلامت روانی

دلبستگی والد – كودك

دلبستگی چیست ؟

دلبستگی نوعی رابطه ی عاطفی است كه بین والد و كودك بدنبال تولد كودك شكل می گیرد و باعث می شود امنیت جسمی و روانی كودك تأمین شود. در سایه ی شكل گیری این رابطه نیازهای جسمی و عاطفی كودك تأمین می گردد.

تحقیقات نشان می دهند كه سلامت جسمی و روانی كودك در سایه ی شكل گیری یك دلبستگی ایمن امكان پذیر است. دلبستگی ایمن نوعی از دلبستگی است كه در آن مراقب به تلاش های كودك برای برقراری دلبستگی به درستی پاسخ داده است و نیازهای اساسی و عاطفی كودك را تأمین نموده است لذا كودك احساس امنیت دارد.

هرگاه این احساس امنیت در سال های اول زندگی به نوعی تهدید شود مثلا مراقب برای مدت طولانی حضور نداشته باشد، كودك توسط والد طرد شود، والد نسبت به نیازهای عاطفی و حیاتی كودك بی تفاوت باشد و یا اینكه كودك مورد آزار جسمی یا جنسی قرار گیرد، در این صورت رابطه ی دلبستگی نا ایمن خواهد بود كه این وضعیت باعث بروز اضطراب و نگرانی در كودك می شود.

وجود رابطه ی دلبستگی نا ایمن و اضطراب و استرس همراه با آن باعث خواهد شد كه روند رشد و تكامل كودك دچار آسیب شود. این آسیب ها به شكل های مختلفی از جمله اختلالات اضطرابی، اختلال در تنظیم هیجانات، اختلالات یادگیری و غیره در سال های بعدی رشد كودك دیده می شوند.

بنابراین كیفیت دلبستگی والدین – كودك اهمیت زیادی در رشد و تكامل دوران كودكی دارد و دلبستگی نا ایمن می تواند سلامت روانی كودك را به خطر بیندازد. شكل گیری این دلبستگی از زمان قبل از تولد یعنی زمانی كه والدین نقش والد را می پذیرند آغاز شده و تحت تأثیر عوامل متعددی است. در ادامه این مطلب بطور اختصاصی تر شكل گیری رابطه ی والد كودك را در سال های اولیه كودكی و نیز مراحل شكل دلبستگی را بیان می كنیم.

دلبستگی والد - كودك و سلامت روانی-www.mehcom.com

دلبستگی والد – كودك و سلامت روانی-www.mehcom.com

رابطه والد كودك در شیرخوارگی و اوایل كودكی

این دوره تولد تا شش سالگی را در بر می گیرد آنچه كه در مورد رابطه والد كودك در این دوره اهمیت زیادی دارد شكل گیری دلبستگی است. همان طور كه گفته شد دلبستگی یك رابطه ی عاطفی است كه كودك با والد برقرار می كند و این ارتباط عاطفی می تواند بر رشد و تكامل سیستم عصبی كودك تأثیر زیادی داشته باشد.

پیشنهاد مطالعه:  آدم سالم کیست ؟ در نگاه روانشناختی

زمانی كه كودكی متولد می شود میلیون ها اتصال عصبی در مغز كودك بین سلول های عصبی ایجاد شده است بعد از تولد باید كودك قابلیت های زیادی را در طی چندین سال كسب كند و سیستم عصبی و مغز كودك به حد اكثر تكامل خود برسد.

لازم است برخی از این اتصالات كه كارآمد نیستند حذف شوند و اتصالات مفید تر و كاربردی تر حفظ شوند و یا اینكه اتصالات جدیدی ایجاد شوند. این فرایند است كه باعث می شود به تدریج كودك قابلیت های زیادی را در زمینه های حركتی، كلامی، شناختی، عاطفی، روابط اجتماعی، یادگیری و غیره بدست آورد.

در اوایل كودكی یعنی دو یا سه سال اول بعد از تولد این تغییر و تحولات مغزی بسیار سریع است و بعد از این نیز این تحولات همچنان ادامه دارند. آنچه كه بیش ار سایر عوامل تكامل مغزی را در این دوره تحت تأثیر خود قرار می دهد كیفیت دلبستگی والد كودك است.

دلبستگی می تواند ایمن باشد یا نا ایمن هرچه این دلبستگی امن تر باشد تكامل مغزی با كیفیت بهتری اتفاق می افتد. و چنانچه این دلبستگی نا ایمن بوده باشد رشد و تكامل مغزی به درجاتی دچار اختلال خواهد شد.

شكل گیری دلبستگی والد-كودك از دوران

شكل گیری دلبستگی والد-كودك از دوران بارداری و جنینی آغاز شده و در دوران بعد از تولد ادامه می یابد. این رابطه یك رابطه یك سویه نیست و هر دو نفر یعنی والد و كودك برای شكل گیری آن تلاش می كنند.

معمولا كودك رفتارهائی را بروز می دهد تا توجه والد را جلب نماید و این رابطه را تقویت نماید رفتار هائی مثل گریه كردن، لبخند زدن، نگاه كردن و تعقیب كردن والد، حركت به سمت مادر و غیره. به این رفتارها رفتارهای دلبستگی گفته می شود.

مراحل مختلف شكل گیری دلبستگی بین والد و كودك

شكل گیری دلبستگی بین والد و كودك مراحل مختلفی را در بر می گیرد كه بستگی به سن كودك دارد.

پیشنهاد مطالعه:  دلایل گرایش به روان گردان ‌ها از منظر روانکاوی

مرحله صفر تا سه ماهگی:
در این مرحله رفتارهای دلبستگی كودك شامل رفتارهای اولیه ای مانند : گریه كردن، لبخند زدن و بسمت والد نگاه كردن است. این رفتارها توجه مادر را جلب نموده و عاطفه ی او نسبت به كودك را تقویت می كنند.

مرحله سه ماهگی تا هفت ماهگی:
در این مرحله كودك بین افراد آشنا و غریبه تمایز قائل می شود و به چهره های آشنا واكنش نشان می دهد. یعنی واكنش های كودك نوع تمایز را نیز نشان می دهد.

هفت ماهگی تا سه سالگی:
در هفت ماهگی كودك در جهت تماس با والد و نزدیك شدن به او تلاش می كند. حركات ارادی دست و بازوهای او در رفتار دلبستگی مشهود است. در این دوره چسبیدن به والد، حركت به سمت والد و تمایل به در آغوش كشیده شدن توسط والد دیده می شود.
بعد از سه سالگی:
در این دوره بتدریج كودك به چیزهائی از اهداف مادر پی می برد و سعی می كند رفتارهائی بروز دهد تا به نوعی نظرات مادر را تغییر دهد به شكلی كه بتواند همچنان در كنار والدش باشد.

عوامل مؤثر در شكل گیری دلبستگی والد – كودك

‰ دوره حساس زمانی:

معمولا سال های اولیه كودكی بخصوص دوران نوزادی و شیرخوارگی زمان حساس تری است و نا ایمن بودن رابطه والد كودك در این دوره می تواند آسیب بیشتری بر شكل گیری دلبستگی وارد سازد.

‰ نحوه مراقبت از كودك:

توانائی مراقبت از كودك و توانائی های فرزند پروری والد، میزان تجربه او در مراقبت از كودك، نگرش والد نسبت به كودك و نیز سن والد عواملی هستند كه نحوه ی مراقبت را تحت تأثیر قرار می دهند.

‰ تعاملات والد و شیر خوار:

كیفیت تعامل عاطفی والد و شیر خوار را در بر می گیرد و خود تحت تأثیر عوامل دیگر ی است از جمله:

  • „ عوامل مربوط به والد: از مهمترین این عوامل می توان به وضعیت سلامت روانی مادر اشاره نمود. مادری كه دچار افسردگی یا مشكلات اضطرابی است توانائی كمتری برای پاسخ دهی مناسب به نیاز های عاطفی فرزندش دارد.
  • „ عوامل مرتبط با شیرخوار: یكی از مهمترین عوامل در مورد شیرخوار وضعیت سرشتی كودك است. برخی شیرخواران به لحاظ سرشتی سخت و دشوار هستند. زیاد بی قراری و گریه می كنند و نا آرام هستند قائدتا مراقبت از این كودكان می تواند برای والدین دشوار باشد و پاسخدهی به نیاز های عاطفی آن ها نیز دشوار است. مسئله مهم دیگر وضعیت سلامت روان و وضعیت تكاملی كودك است. مراقبت از كودكی كه معلولیت جسمی و ذهنی داشته باشد و یا اینكه مشكلات روان پزشكی داشته باشد به مراتب دشوار تر بوده و پاسخدهی به نیاز های عاطفی وی نیز دشوار تر است.
  • ‰ محرومیت از والد: در شرایطی كه كودك والدین خود را به هردلیلی از دست داده باشد و مراقب جایگزین مناسبی هم نداشته باشد، شكل گیری دلبستگی ایمن دچار اختلال می شود.
پیشنهاد مطالعه:  تولد تا 5 سالگی- قسمت 23-جم لایف

شرایط شكل گیری دلبستگی قوی:

‰ وجود تعاملات عاطفی عمیق
‰ پاسخ منظم والد به رفتار های دلبستگی كودك
‰ محدود بودن تعداد مراقبین
‰ قوی بودن همكاری كودك
‰ قرار داشتن كودك در دوره زمانی حساس اولیه (در طی اولین دو سال)

دكتر جواد محمودی قرائی: فوق تخصص روان پزشكی كودك و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران

منبع :iacap.ir

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده موفق-فرزندپروری مثبت

آموزش تربیت فرزند دکتر فرهنگ هلاکویی از تولد تا 20 سالگی

مجموعه کامل آموزش تربیت فرزند از دکتر فرهنگ هلاکویی از تولد تا ۱۹ سالگی

آموزش کامل تربیت فرزند از پروفسور دکتر فرهنگ هلاکویی از تولد تا 20 سالگی – با داشتن این مجموعه کامل می توانید هر جایی که هستید حتی در حین رانندگی ، آشپزی و … اصول تربیت فرزند و نکات مهم تربیتی را از دکتر فرهنگ هلاکویی بیاموزید  ادامه مطلب »

خرید آموزش خیاطی خانم عمرانی جدید-18 دی وی دی

خرید آموزش خیاطی خانم عمرانی جدید-18 دی وی دی-www.mehcom.com

خرید آموزش خیاطی خانم سیما عمرانی کارشناس برنامه خانواده – می توانید فنون و روشهای ، طراحی برش و دوخت را یاد بگیرید و با کمترین هزینه به یک خیاط ماهر تبدیل شوید  ادامه مطلب »

راهنمای کامل دوران بارداری و نگهداری نوزاد تا 2 سالگی کودک

راهنمای کامل دوران بارداری و نگهداری نوزاد تا 2 سالگی کودک

راهنمای کامل دوران بارداری و بچه داری و نگهداری نوزاد از بدو تولد و حتی حاملگی تا 2 سالگی کودک- اگر قرار است که ما فرزندی داشته باشیم چه خوب است که بهترین بچه دنیا مال ما باشد … ادامه مطلب »

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×