"> بی اختیاری مدفوع در کودکان نوشته دکتر فریبا عربگل - مهکام
مشاوره آنلاین مهکام

بی اختیاری مدفوع در کودکان نوشته دکتر فریبا عربگل

بی اختیاری مدفوع در کودکان

بی اختیاری مدفوع در کودکان که به آن اختلالات دفعي در كودكان نیز می گویند حالتی است که کودک کوچکتر از 4 سال نداشته باشد در مکانی که نباید مدفوع کند به انجام عمل دفع بپردازد چه با اختیار چه بدون اختیار و ناگهانی.

تعریف بي اختياري مدفوع

بی اختیاری مدفوع در کودکان یا اختلالات دفعي در كودكان شامل : بي اختياري ادرار و مـدفوع است كه از بين اين دو بي اختياري ادرار شيوع بيشتري و بي اختياري مدفوع ،اهميت بيشتري دارد در زير به توضيح اين دو اختلال پرداخته مي شود:

اين اختلال زماني مطرح مي شود كه كودكي كه حداقل سن او 4 سال است در مكان و جاي نامناسب و يا در لباس خود به طور عمد يا غيرعمد دفع مدفوع دارد و معمولا” بدين صورت است كه كودك مدفوع خود را به طور كامل به لباس خودش تخليه نمي كند و نشت مدفوع رخ مي دهد.

شايع ترين مورد اين بيماري زماني است كه كودك يبوست دارد و مدفوع خود را نگه مي دارد، مدفوع سفت مي شود و سپس مدفوع شل و آبكي از كنار آن نشت كرده و كودك دچار بي اختياري مدفوع مي شود.

مواردي نيز وجود دارد كه كودك يبوست ندارد و معمولا” در اين نوع نشت مدفوع عمدي مي باشد و با اختلالات رفتاري و رفتارهاي مقابله اي و لجبازي همراه است و گاه يك بيان پنهان خشم نسبت به والدين و طرف مقابل است.

اكثـر كودكاني كه مبتلا به بي اختياري مدفوع هستند به نظر نمي رسد مشكلات رفتاري قابل توجهي داشته باشند ولي عده اي از اين كودكان به علت طرد شدن از سوي اطرافيان و سرزنش و شماتت توسط آنها اعتماد به نفس پائيني دارند.

پیشنهاد مطالعه:  تاثیر تماشای تلویزیون در کودکان و نوزادان - دکتر هلاکویی

ممكن است اين كودكان به علت بوي نامطبوعي كه دارند از سوي همسالان طـرد شوند و در نتيجه در اين كودكان ارتباط با همتاها و همسالان تحت تأثير قرار مي گيرد.

در صورت وجود اين اختلال بايد علل جسمي ايجاد كننده يبوست يا اسهال مزمن و مصرف ملين ها بررسي و رد شود.

میزان شیوع بی اختیاری مدفوع در کودکان

اين بيماري نسبت به شب ادراري شيوع كمتري دارد و حدود 1/5 – 7/5 درصد كودكان سنين مدرسه به درجاتي گرفتار اين بيماري هستند. شيوع آن در پسران بيشتر از دختران است و در شرايط اقتصادي ـ اجتماعي پائين بيشتر ديده مي شود. بي اختياري مدفوع به علت احساس شرم و خجالـت والدين كلا” بيماري است كه كمتر از آنچه كه هست گزارش مي شود.

بی اختیاری مدفوع در کودکان نوشته دکتر فریبا عربگل-www.mehcom.com

بی اختیاری مدفوع در کودکان نوشته دکتر فریبا عربگل-www.mehcom.com

علت بيماري بی اختیاری مدفوع در کودکان چيست؟

نمي توان علت واحدي را براي آن در نظر گرفت. معمولا” تركيبي از عوامل روانشناختي و رشدي مطرح است در مواردي شروع بيماري بدنبال استرس هايي مانند: اختلاف والدين، بدرفتاري با كودك، آزار جنسي و … مي باشد.

سایر علل بی اختیاری مدفوع در کودکان

بايد در اين كودكان علل جسمي ايجاد كننده يبوست يا اسهال مزمن و مصرف ملين ها بررسي شده و رد شود. عده اي از اين كودكان به علت شقاق مقعد و ساير مشكلاتي كه در ناحيه مقعد دارند، دفع مدفــوع براي آنها دردناك است و همين امر منجر به نگه داشتن مدفوع، تجمع آن، يبوست و بدتر شدن مشـكل مقعد مي گردد و اين چرخه معيوب تكرار شده و در نهايت منجر به نشت مدفوع شل از كنار مدفوع سفت مي گـردد.

پیشنهاد مطالعه:  ترس و اضطراب در کودکان و فرزندان ما

در مواردي به نظر مي رسد يك كشمكش قدرت بين والد و كودك بر سر آموزش توالت بوجود آمده است و كودكي كه از نظر سرشتي دشوار و خودرأي است و دوست دارد خودش كنترل اوضاع را بدست بگيرد با مادري روبرو مي شود كه وسواسي و كنترل كننده است و اصرار دارد روي هر رفتار و عمل كودك نظارت و كنترل دقيق داشته باشد.

در اينجاست كه كشمكش قدرتي بين كودك و مادر بوجود مي آيد كه به نظر مي رسد در آن كودك با عمل خود مخالفت با مادر و پافشاري روي خواسته هاي خودش را نشان مي دهد.

گـاه ممكن است كودك از رفتن به دستشويي ترس داشته باشد و متعاقب آن از اين عمل اجتناب كند و تا زماني كه ترس كودك بررسي نشده و درمان نشود مشكل كودك ادامه مي يابد.

همچنين در علت شناسي اين بيماري نبايد تأثير منفي ناشي از آموزش هاي خشن راجع به كنترل مدفوع را مورد بي توجهي قرار داد.

درمان بی اختیاری مدفوع در کودکان :

هدف از درمان آن است كه كودك به يك استفاده مستقل و منظم از توالت برسد و مشكلات همراه نيز حل گردد براساس نوع بي اختياري مدفوع كه با يا بدون يبوست مي باشد درمان طبي متفاوت است.

قبل از شروع درمان بايد يك ارزيابي دقيق از نظر مسائل طبي و اجتماعي، روانشناختي انجام پذيرد و نيز بايد دوره اي را براي مشاهده و ثبت آلوده سازي او به طور دقيق اختصاص داد و بايد به خانواده آموزش كافي در مورد مشكل داده شود تا خانواده با توسل به روش هاي تنبيهي نامناسب، وضعيت كودك را بحراني نكنند.

پیشنهاد مطالعه:  غذا خوردن کودک چگونه ؟ دکتر هلاکویی

حتما” بايد از تشويق صحيح و مناسب براي زمان هايي كه كودك مدفوع خود را كنترل داشته و آن را در محل مناسبي دفع كرده است، استفاده شود.

مواردی که خانواده های این کودکان باید مراعات کنند :

علاوه بر موارد فوق توجه به نكات زير در كنترل مدفوع اين كودكان مهم است.

– به طور مرتب و منظم، 20 دقيقه پس از صرف هر وعده غذا، كودك به مدت 10 دقيقه روي دستشويـي بنشيند تا حركات رود ه اي او افزايش يابـد.
– از تشويق، پاداش و جايزه هاي ويژه براي دفع مناسب مدفوع كودك استفاده كنيم.
– از پيامدهاي تنبيهي مناسب استفاده كنيم و به روش هاي نامناسبي چون تنبيه فيزيكي، سرزنش، تحقير و شماتت و مقايسه كودك با ديگران متوسل نشويم.

چه زمانی بی اختیاری مدفوع در کودکان درمان و از بین خواهد رفت ؟

– اوج بهبودي براي پسران در سن 6 سالگي و براي دختران در سن 8 سالگي مي باشد از اين سنين به بعد كاهش تدريجي بيماري وجود دارد تا سن 16 سالگي كه بيماري در هر دو جنس به طور كامل ناپديد مي شود.

نویسنده : دکتر فریبا عربگل . فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

منبع:iacap.ir

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده موفق- فرزندپروری اصولی

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×