"> با اختلال اضطراب جدایی در کودکان چکار کنیم ؟ اختلالات روانشناسی کودک
مشاوره آنلاین مهکام

با اختلال اضطراب جدایی در کودکان چکار کنیم ؟

اختلال اضطراب جدایی در کودکان

چرا دختر / پسر من از ما جدا نمی شود ؟ چرا فرزندم شب ها در اتاق خودش نمی خوابد ؟ چرا بچه من در مدرسه نمی ماند و گریه می کند ؟ چرا بچه من نمی تواند بدون پدر یا مادر در جایی بماند ؟ چرا فرزندم نمی تواند دوری والدینش را تحمل کند ؟
با اختلال اضطراب جدایی در کودکان چکار کنیم ؟-www.mehcom.com

با اختلال اضطراب جدایی در کودکان چکار کنیم ؟-www.mehcom.com

میزان اختلال اضطراب جدایی در کودکان چقدر است ؟

اختلال اضطراب جدایی در کودکان با شیوع 5/2 -5/5% شایعترین اختلال اضطرابی در كودكان و نوجوانان زیر 18 سال میباشد. هستة اصلی و زمینه ای این اختلال، اضطراب و نگرانی شدیدی است كه كودك هنگام جدا شدن از اشخاص مهم زندگی خود تجربه میكند.

افرادی كه كودك شدیداً به آنها دلبستگی دارد كه به طور عمده شامل مادر و پدر میگردد. كودك نگران است كه مبادا آسیبی متوجه والد و یا خود او گردد طوری كه منجر به جدایی آنها از یكدیگر گردد.

او نگران است كه والد خود را از دست دهد. میترسد كه حادثه ای ناگوار و اتفاقی ناخواسته او را از والدش جدا كند، حادثه ای مثل تصادف، قتل، گم كردن راه خانه، دزدیده شدن و ….

چنین كودكی در مقابل هر واقعه ای كه منجر به جدایی او از عزیزش گردد مقاومت نشان میدهد، مثل: تنها خوابیدن، تنها ماندن در منزل، رفتن به مهد كودك و مدرسه و بیرون رفتن از منزل بدون والدین.

به طور مثال كودك حاضر نیست شب را در اتاق و رختخواب خودش بگذراند. او گاه با فریاد و اعتراض، گاه با خواهش و التماس و چانه زدن، گاه با گریه و بهانه تراشی درخواست میكند تا در كنار والدین بخوابد.

حتی اگر والدین با هزاران ترفند او را در اتاق خودش بخوابانند، نیمه شبان، آهسته به اتاق خواب والدین پناه میبرد و جالب اینجاست كه حاضر است هر ذلت و خواری را به تن بخرد اما در اتاق آنها بماند.

پیشنهاد مطالعه:  به فرزندان خوش رفتارمان کمک کنیم احساسات ناخوشایند خود را بیان کنند

حتی فضایی نامناسب در اتاق والدین را به تختخواب شیك و جدید خود و تزئیناتی كه مادر برای راضی كردن او در اتاق خودش
تدارك دیده ترجیح میدهد.

ممكن است شبها دچار رؤیا و كابوس هایی وحشتناك با تم جدایی گردد یا بدخواب گشته و خواب منقطعی داشته باشد و پس از هر بار بیدار شدن حضور والدین را چك كند.

برای كودكانی كه اختلال اضطراب جدایی دارند رفتن به مدرسه معضل و كشمكشی عذاب آور بین كودك و پدر و مادر است، كودك درخواست میكند تا در منزل بماند و التماس میكند كه مدرسه و مهد نرود و یا با گریه و فریاد، اعتراض خود را در مقابل جدایی نشان میدهد و یا دچار علائم جسمی اضطراب مثل سردرد، دلدرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ شده كه منجر به نگرانی والدین و در نهایت ماندن كودك در منزل میگردد.

هرچه سن كودك كوچكتر باشد علائم بیشتری را نشان میدهد. بچه های كوچكتر معمولاً به والد خود می چسبند، گریه میكنند، التماس میكنند، چانه میزنند تا از مادر جدا نشوند.

كودكان 5-8 ساله بیشتر نگران آن هستند كه مبادا واقعه و حادثه ای مصیبت زا برای والدینشان رخ دهد و به همین جهت از رفتن به مدرسه امتناع میكنند.

بچه های 9 -12 ساله هنگام جدا شدن از والد ناراحتی شدیدی را از خود نشان می دهند و نوجوانان بیشتر از علائم جسمی مثل دل درد، سردرد، حالت تهوع و استفراغ شاكی هستند و با این دلایل از رفتن به مدرسه امتناع میكنند.

برخی از علت های مدرسه نرفتن بچه ها

هر چند كه تمام كودكانی كه از رفتن به مدرسه امتناع میكنند اضطراب جدایی ندارند و دلایل دیگری مثل: افسردگی، ترس از مدرسه، ترس از همكلاسیها، معلمان، قوانین و مقررات مدرسه و اختلال سلوك و… …میتوانند علل امتناع كودك از رفتن به مدرسه باشند ولی شایعترین دلیل این مسئله اضطراب جدایی در کودکان است.

پیشنهاد مطالعه:  چگونه اضطراب امتحان شدید را تشخیص دهیم ؟

علت اختلال اضطراب جدایی در کودکان چیست ؟

اكثر كودكان هنگام جدایی از والدین، درجاتی از اضطراب و ناراحتی را نشان میدهند. در مرحله ای از سن كودك (بین 18 ماهگی تا 3 سالگی) این ترس و اضطراب یك پدیدة رشدی طبیعی بوده و هدفی تكاملی در پشت آن قرار گرفته است.

درجاتی از اضطراب در كودكان پیش دبستانی نشانة دلبستگی ایمن و سالم به مادر بوده و در بسیاری موارد در عرض سه یا چهار دقیقه پس از رفتن مادر كاهش یافته و متوقف میشود.

به تدریج كه كودك بزرگتر میشود و مفهوم زمان را درك میكند و تجربة مدارای موفقیت آمیز هنگام جدایی را بیشتر كسب میكند، از اضطراب او كاسته میشود.

اما چنانچه اضطراب شدید و طولانی به صورتی كه در متن اشاره شد به سنین بالاتر كشیده شود و برای كودك و والدین مشكل ایجاد كند، به طور مثال با ادامة تحصیل كودك یا ارتباطات اجتماعی او تداخل داشته باشد غیر طبیعی محسوب شده و نیاز به مداخلة درمانی دارد.

در علت شناسی اختلال اضطراب جدایی موارد زیر مطرح شده است:

  • افزایش فعالیت سیستم عصبی
  • نورآدرنرژیك
  • علل ژنتیك
  • خانواده های تك والدی
  • خانواده هایی با الگوی روابط بسیار نزدیك و به هم تنیده
  • الگوی دلبستگی ناایمن و غیرسالم در كودك
  • خصوصیات سرشتی كودك (مانند كودكان خجالتی و درونگرا كه پاسخ رفتاری آنها در موقعیت های جدید و ناآشنا به صورت گوشه گیری و كناره گیری میباشد)
  • محیط پر از استرس
  • مشكلات خانوادگی (مثل طلاق، جدایی، مرگ، نقل مكان و ….).

درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان :

نكات زیر را در مورد كودكانی كه از اضطراب جدایی رنج میبرند، در نظر بگیرید:
1. ممكن است برای كاهش اضطراب شدید كودك نیاز به مداخلة دارویی باشد.

پیشنهاد مطالعه:  انواع والدین در مقابل احساس منفی کودکان از نظر جان گاتمن

2. باید استرس های موجود در خانواده مثل طلاق، جدایی، بدرفتاری فیزیكی و هیجانی با كودك و مسائل دیگر مورد بررسی و مداخله قرار گیرد.

3. والدین نقش بسیار مهمی را در درمان ایفا میكنند. باید آنها را تشویق كنیم تا نیاز كودك را هم برای امنیت و هم برای زندگی مستقل و غیر وابسته بفهمند و درك كنند.

4. برگشت به مدرسه نقشی حیاتی در فرآیند درمان دارد. برای این كودكان مدرسه را به خانه نمی آوریم، بهتر است آنها با موضوع ترس خود روبرو شوند، مدرسه رفتن مرتب، اغلب باعث كاهش و بهبود علائم اختلال اضطراب جدایی در کودکان میگردد نیاز است تا والدین یك برنامة صبحگاهی هماهنگ و ثابت را برای كمك و حمایت كودك جهت رفتن به مدرسه فراهم كنند.

5. همكاری و هماهنگی برای رسیدن به درمان مناسب بین روانپزشك، خانواده و مدرسه باید وجود داشته باشد.

6. در موارد بسیار شدید لازم است بهطور تدریجی و در زمانهای كوتاهتر كودك جدایی از والدین را تجربه كند.

7. برای تلاش های موفقیت آمیز كودك پاداش و جایزه در نظر گرفته شود.

8. در صورتیكه كودك از رفتن به مدرسه یا مهد كودك امتناع كند و در منزل بماند نباید محیط منزل پر از سرگرمی و استراحت و تفریح باشد و به اصطلاح شرایط منزل به گونه ای نباشد كه به كودك زیاد خوش بگذرد چون همین مشكل نرفتن كودك را به مدرسه تقویت میكند.

نویسنده :دكتر فریبا عربگل، فوق تخصص روان پزشكی كودك و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی

منبع:iacap.ir

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده خوشبخت – فرزندپروری موفق

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×