"> آموزش شعر و شاعری (جلسه دوم) به صورت اینترنتی-باقی - مهکام
مشاوره آنلاین مهکام

آموزش شعر و شاعری (جلسه دوم) به صورت اینترنتی-باقی

آموزش شعر و شاعری (جلسه دوم) به صورت اینترنتی-باقی-www.mehcom.com

آموزش شعر و شاعری (جلسه دوم) به صورت اینترنتی-باقی-www.mehcom.com

آموزش شعر و شاعری (جلسه دوم) – باقی

با سلام خدمت همراهان گرامی می پردازیم به قسمت دوم آموزش اینترنتی شعر و شاعری ، یعنی بحث عروض.
اما پیش از آن ذکر یک نکته از نکات مهم و کلیدی که عمدا از جلسه اول آموزش شعر نگه داشتیم تا بصورت اختصاصی در باره آن صحبت کنیم ذیلا بحضورتان ارائه می گردد.

  توجه به روال افقی و عمودی شعر از نکات بسیار حائظ اهمیت 

یعنی باید ارتباط معنایی و هماهنگی محتوا هم در طول یک بیت و هم در طول جریان شعر مشهود باشد.
در شاعران تازه کار بسیار دیده ام که یکی از دو مصراع ِ یک بیت ، مصراع دیگر را نقض می کند یا گاهی اصلا ارتباطی به مصراع قبل یا بعد از خود ندارد.
از این جهت در جلسه قبل تاکید کردیم که شعر شاعران نامی ایران  را بسیار بخوانید و سعی کنید که معنای آنرا حتی المقدور درک کنید و سرسری از آنها نگذرید. این باعث میشود که در زمان سرایش شعر خودتان ، دقت بیشتری به محتوا و جان کلام داشته باشید.
برای دست یافتن به این مهم ، حتما شعر خود را ( چه در لحظه سرایش و چه پس از اتمام ) مانند یک منتقد مغرض و خیلی حساس و نکته سنج بخوانید و تحلیل کنید .مطمئنا اشکالاتی را پیدا کرده و اصلاح می کنید که منجر به تقویت استخوان بندی شعرتان خواهد شد. و اما بعد:

بررسی انواع هجا در شعر

در این جلسه انواع هجا را مورد بررسی قرار میدهیم.
اصولا سه نوع هجا داریم.
ا –هجای کوتاه. که با این علامت( U )نشان داده میشود وشامل تمامی حروف میشود .مثل س – ر – ک .
2-هجای بلند . که با این علامت ( _ ) نشان داده می شود و شامل دو حرفی ها میشود مثل در- تب – دل.
3- هجای کشیده . که با این علامت ( _ U ) نشان داده می شود و شامل بیش از دو حرفی ها میگردد.
مثل پاک – تیر – دوست
( یعنی هر هجای بلند تشکیل شده از یک هجای بلند و یک هجای کوتاه)
نکته : حرف الف اگر بصورت( اَ )خوانده شود ، یک هجای کوتاه است . مثلا واژه انار ، هجای اولش کوتاه است.
اما اگر الف با صدای( آ ) خوانده شود ، یک هجای بلند است . مثلا واژه آدم. که هجای اولش بلند است.

پیشنهاد مطالعه:  اوزان دوری در شعر فارسی-آموزش شعر و شاعری جلسه پنجم

تعیین هجاهای یک کلمه در شعر

برای تعیین هجاهای یک کلمه ، کافیست که آنرا مانند آنچه که در دوران دبستان آموخته ایم بخش کنیم.
( با این حساب هر یک از بخش ها، یک هجا به حساب می آید)
مثال 1:
دبیرستانی= د – بی – رس – تا- نی
همانگونه که می بینید لغت دبیرستانی ، به ترتیب تشکیل شده از هجاهی :
کوتاه – بلند – بلند – بلند –
که اینگونه می شود : U _ _ _
مثال 2
پاداش= پا – داش
همانگونه که می بینید لغت پاداش ، به ترتیب تشکیل شده از هجاهی :
بلند – کشیده
که به این شکل نوشته میشود:
_ _ U

استثناء در هجا :

1- اگر حرفی قبل از الف بیاد یک هجای بلند محسوب می شود . مثلا « با » یک هجای بلند است.
اما گر حرفی بعد از الف بیاید و در حین بخش کردن به الف بچسبد یک هجای کشیده محسوب میشود.
مثلا « آب » یک هجای کشیده است.
2- اگر نون ِ ساکن بعد از مصوّتهای ( آ – او -ایی ) بیاید
مانند : آن – خون – این
در زمان تعیین هجا ها ، در نظر گرفته نمی شود. با این حساب ( آن – خون – این ) ، هر سه هجای بلند هستند.

عروض و موسیقی

دقت داشته باشید که در عروض با موسیقی کلمه سرو کار داریم .
بنابر این دقت داشته باشید ، آنچیزی که شنیده می شود مهم است ، نه آنچه که نوشته میشود.
مثلا « خواهر » اینگونه تقطیع ( هجا گذاری ) میشود.
خا – هر
« خوش » اینگونه تقطیع می شود.
خُش
پس ددقت داشته باشید که چه میشنوید ، نه اینکه چه میبینید.
یک قائده ی کلی :
همیشه هجای پایانی هر مصراع ، چه کوتاه باشد ، چه بلند باشد و چه کشیده ، بطور قرار دادی ، هجای بلند در نظر گرفته می شود.

پیشنهاد مطالعه:  کلیاتی در باب آموزش شعر و شاعری به صورت اینترنتی

در آخر از خوانندگان و همراهان عزیز می خواهم که آنچه را که در بحث امروز خوانده اند ، یک بار دیگر به صورت عملی ( همراه با کاغذ و قلم ) نوشته و عملا تمرین کنند.
توجه داشته باشید که بحث عروض را نمی توان فقط با خواندن ،توسط چشم یاد گرفت و لازم است که همانند تمرینات ریاضی بصورت عملی آموخت ، تا ملکه ذهنتان شود.
اگر بتوانید مبحث عروض را در دفترچه ای یاد داشت کنید ، کمک بزرگی( به خودتان ) در یادگیری و آموزش شعر وشاعری  کرده اید.

تا جلسه بعد :
خداوند یارتان
« باقی »

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده – آموزش شعر و ترانه

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×