چگونه اختلال خواب در كودكان را برطرف کنیم ؟

اختلال خواب در كودكان

 اختلال خواب در كودكان برای بسیاری از والدین به یک معضل تبدیل شده است ؟ بچه ها تا دیر وقت بیدار هستند ، کیفیت و عمق خواب کودکان به اندازه کافی نیست و مشکلات دیگری که خانواده ها با خواب کودکان با آن مواجه هستند را می توان در مطلب زیر پیدا کرد و راه حل های ارائه شده را نیز با هم بخوانیم :

كودكی كه كم‌خوابی یا خواب نامنظم دارد

كودكان در سنین مختلف به مدت زمان مشخصی از خواب روزانه نیاز دارند. در اوایل شیرخوارگی این زمان طولانی‌تر است و در طی روز و شب دوره‌های خواب و بیداری تكرار می شود ولی هرچه سن كودك بالاتر می رود بیشتر زمان خواب به ساعات شب و زمان اندكی نیز به چرت بین روز اختصاص می یابد.

خواب كودكان به دلایل مختلفی ممكن است كاهش یابد. عواملی مثل بیماری‌های جسمی و روان‌پزشكی در این زمینه دخالت دارند. بجز این موارد عوامل دیگری مثل تغییر محل زندگی، مسافرت، مهمانی‌ها و بی‌نظمی در برنامه‌ی ‌فعالیت‌های روزانه و شبانه می تواند الگوی خواب و بیداری كودك را بهم بریزد. در این موارد رعایت دستورات بهداشت خواب می‌تواند به اصلاح این شرایط كمك كند.

نیاز به خواب در سنین مختلف

 

سن	مدت زمان خواب (ساعت)
6 ماه تا 2 سال	13
2 تا 3 سال	12
3 تا 5 سال	11
5 تا 9 سال	10 ساعت و نيم
9 تا 13 سال	10
13 تا 18 سال	8 ساعت و نيم

آیا کودک شما زمان بخواب رفتن و بیدار شدن منظمی دارد ؟

در صورت منفی بودن پاسخ:

مدت زمان لازم برای خوابیدن كودک را مشخص کنید.

زمان مناسبی را با توجه به شرایط خانوادگی برای بیدار شدن کودک تعیین نمایید.

مدت زمان تعیین شده برای خوابیدن را از زمان بیدار شدن کم نمایند تا ساعت بخواب رفتن کودک مشخص شود مثلا در کودکی که باید 10 ساعت بخوابد و صبح ساعت 7 باید بیدار شود ساعت بخواب رفتن 9 شب می باشد.

سعی نمایید که این برنامه خواب و بیداری را حتی در روزهای تعطیل هم اجرا نمایید.

بهداشت خواب کودکان

بهداشت خواب کودکان دستورالعمل‌هایی را دربرمی‌گیرد كه كمك می كنند كودك خواب منظم و آرامش بخشی داشته باشد. برای اطلاع بیشتر از این دستورالعمل‌ها سؤالات زیر را مرور كنید و ببینید كدام حالت زیر در مورد فرزند شما صدق می‌كند.

آیا کودک در زمان بخواب رفتن برنامه روتین یکسانی دارد ؟

در صورت منفی بودن پاسخ:

لازم است كودكان حداقل از 30 دقیقه قبل از خوابیدن آداب روزمره مشخصی برای بخواب رفتن داشته باشند این برنامه می تواند فعالیت های آرامش بخش مثل لباس پوشیدن برای خواب و شستن دندان ها و خواندن کتاب قصه را شامل شود.

ترتیب و زمان این فعالیت ها را یکسان نگهدارید.

فعالیت هائی را که می توانند منجر به اختلاف نظر شوند را وارد نکنید.

از تماشای تلویزیون در این زمان اجتناب نمایید.

از طولانی نمودن زمان انجام آداب بخواب رفتن اجتناب کنید.

آیا کودک در رختخواب بازی می کند یا تکالیفش را انجام می دهد ؟

در صورت مثبت بودن پاسخ:

كودك را تشویق كنید از هرگونه فعالیت در رختخواب بجز خوابیدن و مواردی که به روتین های خواب مرتبط می شود اجتناب نماید.

آیا کودک در رختخواب خودش به سختی می خوابد در حالیکه در خارج از رختخوابش بهتر می خوابد ؟

در صورت مثبت بودن پاسخ:

كودك را تشویق كنید از هرگونه فعالیت در رختخواب بجز خوابیدن و مواردی که به آداب بخواب‌رفتن مرتبط می شود اجتناب نمایند.

آداب و عادات مناسب خوابیدن را پی بگیرند.

آیا کودک اشکال مختلفی از کافئین را در شبانه روز مصرف می کند ؟

در صورت مثبت بودن پاسخ:

مقدار دریافت کافئین توسط کودک را در طول روز کاهش دهید.

دریافت کافئین را از 6 ساعت قبل از ساعت خواب به حداقل برسانید.

آیا کودک در ساعت های قبل از خواب فعالیت های شدیدی را انجام می دهد ؟

در صورت مثبت بودن پاسخ:

یک برنامه فعالیتی روزانه برای کودک تدوین کنید .

با یک متخصص قبل از پرداختن به هر فعالیت جدیدی مشورت کنید .

کودک را ترغیب نمائید که 6 ساعت قبل از خواب یک فعالیت ایروبیک داشته باشد .

مانع فعالیت شدید کودک درست قبل از بخواب رفتن شوید .

سعی کنید در پی برنامه ای باشید که کسالت حین روز را کاهش و فعالیت حین روز را افزایش دهد .

آیا محل خواب کودک از نظر نور و صدا مناسب است ؟

در صورت منفی بودن پاسخ:

فضای داخل خانه را ساکت نمائید.

میزان نور را به حد اقل برسانید.

درجه حرارت اتاق را در حد معتدل نگه دارید.

آیا کودک تغذیه مناسبی برای بهتر خوابیدن دارد ؟

در صورت منفی بودن پاسخ:

قبل از خواب به كودك كمی شیر بخورانید.

از غذا های کم چرب برای شام یا قبل از خواب استفاده کنید.

دکتر جواد محمودی قرائی ، فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان ، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

منبع :iacap.ir

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده-فرزندپروری