"> نقش خانواده پیشگیری از خودكشی در نوجوانان - مهکام
مشاوره آنلاین مهکام

نقش خانواده در پیشگیری از خودكشی در نوجوانان

پیشگیری از خودكشی در نوجوانان

علل خودکشی در نوجوانان ، خودكشى هاى دسته جمعى ، نقش خانواده در اقدام به خودکشی در نوجوانان ، علایم هشداردهنده ى خودكشى در نوجوانان افسرده ، نقش والدین در خانواده برای پیشگیری از خودکشی در نوجوانان
نقش خانواده پیشگیری از خودكشی در نوجوانان-www.mehcom.com

نقش خانواده پیشگیری از خودكشی در نوجوانان-www.mehcom.com

در آمریكا خودكشى سومین علـت مـرگ در بین نوجوانان است.

میزان اقدام به خودكشى نوجوانان در سالهاى اخیر بالا رفته است، در آمریكا خودكشى سومین علـت مـرگ در بین نوجوانان است. میزان خودكشى منجر به مرگ در سنین زیر 12 سال بسیار نادر است، بچه هـاى كوچـك از طرح ریزى واقعگرایانه براى خودكشى و انجام دادن آن ناتوان هستند.

به نظر مى رسد ناپختگى شناختى نقـشى محافظتى در مقابل خودكشى كودكانى دارد كه آرزوى مرگ مى كننـد، ولـى در دوره ى نوجـوانى و پـس از بلـوغ میزان خودكشى بیشتر مى شود. به ویژه میزان خودكشى منجر به مرگ نیز در نوجوانان بیشتر شده است.

افـزایش میـزان خودكـشى در سـن نوجوانى نشان مى دهد كه نوجوانان فشار بیشترى را تجربه مى كنند، یا توان مقابله ى كمترى دارنـد، هـمچنـین تصور مى شود میزان فزاینده ى آمار خودكشى بازتاب تغییرات محیط اجتماعى، تغییر نگرش نسبت به خودكـشى و فراهم شدن فزاینده ى وسیله ى خودكشى است.

علل خودکشی در نوجوانان

سست شدن پیوندهاى عاطفى در خانواده ها و جوامع معاصر و افزایش فشارهاى خـانوادگى و اجتمـاعى بـراى كسب موفقیت هاى تحصیلى و شغلى، از جمله عوامل مهمى هستند كه در میزان بالاى استرس و افزایش میـزان خودكشى در نوجوانان نقش دارد.

عوامل مختلفى مى تواند زمینه ساز خودكشى باشد، عواملى نظیر شكست در تحصیل، اختلاف حاد بـا والـدین، از دست دادن والدین، طرد شدن توسط یك دوست، به هم خوردن غیرمترقبه ى یك نـامزدى، تـرس از بیمـارى جسمى یا روانى. اینها همگى عواملى است كه ممكن است اقدام به خودكشى را تسریع كند.

خصوصیات همگانى در نوجوانانى كه خودكشى مى كنند ناتوانى آنان در یافتن راه حلى براى مـسائل و فقـدان راهبردهاى مقابله اى براى مدارا كردن با عوامل استرس زا و اضطراب آور است.

میـزان خودكـشى در مبتلایـان بـه اختلالات روانى بالاست، متداولترین اختلال مستعدكننده ى خودكشى افسردگى است.

همچنـین عـواملى چـون مصرف مواد مخدر و الكل، سابقه ى اقدام به خودكشى، رفتار ضداجتماعى یـا پرخاشـگرانه، آسـیب هـاى روانـى و سابقه ى خانوادگى خودكشى در این خصوص دخیل است.

خودكشى هاى دسته جمعى در بین نوجوانانى كه همدیگر را مى شناسند یا به یـك مدرسـه مـى رونـد گـزارش شده است.

رفتار خودكشى ممكن است اقدام هاى مشابهى در گروه همتاها از طریق همانندسـازى بـه وجـود آورد كه به آنها خودكشى تقلیدى مى گویند. در واقع ممكن است نوجوان اقدام به خودكشى شخص قبلـى را الگـوى خود قرار بدهد.

همچنین درج خبر یك خودكشى در مطبوعات و پرداختن مفصل به آن هم مى توانـد روى میـل بعضى از نوجوانها براى اقدام به خودكشى تأثیر بگذارد.

برخى عوامل نیز تسهیل كننده ى اقدام به خودكشى است، به ویـژه در دسـترس بـودن ابـزار خودكـشى نقـش مهمى دارد. دسترسى به اسلحه ى گرم عامل تسهیل كننده ى مهمى براى خودكـشى (بـه ویـژه در پـسرها) اسـت. دسترسى به مواد مسموم كننده (به ویژه در دخترها) مى تواند خودكشى را تسهیل كند.

پیشنهاد مطالعه:  اختلالات یادگیری کودکان در چند جمله

نقش خانواده در اقدام به خودکشی در نوجوانان

خلاصه اینكه نوجوانانى كه دست به خودكشى مى زنند، به طور معمول زمینه اى طولانى مدت از عـدم ثبـات و ناسازگارى در خانواده دارند، نظیر:
– اختلاف با اعضاى خانواده و دوستان
– طرد شدن از طرف خانواده
– از دست دادن والدین (به ویژه قبل از 13 سالگى)
– رفتار پرخاشگرانه توسط والدین
– و…
این مسائل به احساس گسستگى منجر مى شود و آنها نمى توانند با والدین و دوستان رابطـه ى خـوبى برقـرار كنند یا از آنها كمك بخواهند، در نتیجه منزوى، مأیوس و ناامیـد مـى شـوند و در نهایـت اقـدام بـه خودكـشى مى كنند.

عوامل خطر در خودكشی در نوجوانان

نوجوانانى كه یك بیمارى روانپزشكى خصوصاً افسردگى دارنـد در خطـر خودكـشى هـستند . ایـن نوجوانـان درباره ى آینده احساس یأس و درماندگى فراوان مى كنند و امیدوار به بهبود وضـعیت خـود نیـستند، لـذا ممكـن است اقدام به خودكشى كنند.

علایم هشداردهنده ى خودكشى در نوجوانان افسرده عبارت است از:

– تغییر ناگهانى خلق (نوجوانى كه افسرده بوده ناگهان به صورت غیرقابل توجیه خوشحال مى شود.)
– تشدید علایم افسردگى و بى قرارى مداوم
– بخشندگى غیرعادى (نوجوانى كه دارایى هایش را مى بخشد.)
– كوشش جهت منظم كردن امور شخصى (مثل حل و فصل كردن مشكلات ارتباطى)
– اختلال خواب
– اختلال خوردن
– عدم رغبت به دیدار دوستان و نزدیكان
– انزوا و گوشه گیرى
– گریه كردن (نوجوانى كه بیش از اندازه گریه مى كند.)
– اشتغال ذهنى به مرگ
– صحبت دایمى از مرگ (من به این فكر هستم كه مردن چیست؟ آرزو مى كردم كه كاش مرده بودم.)
– صحبت درباره ى راه هاى مختلف خودكشى
– سؤال كردن دربارهى دوزهاى كشنده ى داروها (نوجوانى كه مـى پرسـد چـه تعـداد قـرص دیازپـام كـشنده است؟)
– نوجوان افسرده اى كه چیزهاى مرگ آور مثل دارو و سم تهیه مى كند.
– نوجوان هایى كه سابقه ى خانوادگى خودكشى دارنـد – بـه ویـژه آنهـایى كـه یكـى از والـدین یـا خـواهران و برادرانشان اقدام به خودكشى كرده اند – با احتمال بیشترى اقدام به خودكشى مى كنند. به دلیل اینكه در رفتار خودكشى، ژنتیك سهم دارد.
– نوجوانانى كه از الكل یا مواد مخدر استفاده مى كنند، به ویژه وقتى افسرده هستند و سابقه ى رفتار پرخاشگرانه دارند در معرض خطر بالاى خودكشى هستند.
– نوجوانانى كه اقدام قبلى خودكشى داشته اند بیشتر در معرض خطر خودكـشى هـستند، در ایـن هـا احتمـال خودكشى موفق نیز بیشتر است. بر اساس مطالعات قبلى 40 درصـد از نوجوانـانى كـه از خودكـشى مـى میرنـد سابقه ى اقدام به خودكشى دارند.
سابقه ى سوء استفاده ى جنسى نیز نوجوانان را در خطر خودكشى قرار مى دهد، مورد تجاوز واقع شدن به ویـژه در میان دختران مى تواند منجر به اقدام براى خودكشى شود.
– نوجوانانى كه رفتارهاى ضداجتماعى دارند – به ویژه آنهایى كه سابقه ى فرار از مدرسـه یـا منـزل دارنـد – در خطر بالاى خودكشى هستند، مخصوصاً دخترانى كه از خانه فرار كرده اند بیشتر اقدام به خودكشى مى كنند.
– مرگ یا از دست دادن نزدیكان در ماه هاى اخیر، همچنین خودكشى اخیر یكى از دوستان از عوامـل محـرك خودكشى در نوجوانان است.
– نوجوانانى كه در روابط عاشقانه ى خود شكست خورده اند ممكـن اسـت سـریعاً احـساس ناكـامى و اقـدام بـه خودكشى كنند.
– نوجوانانى كه از سوى خانواده ى خود براى احراز موفقیت تحت فـشارند و احـساس مـى كننـد كـه بایـد جـزء بهترین ها و كامل باشند تا بتوانند والدین خود را خشنود كنند، بنابراین وقتى بـه موفقیـت دل خـواه نمـى رسـند (مثلاً در دانشگاه قبول نمى شوند) احساس شكست و ناكامى مى كنند و در خطر اقدام به خودكشى هستند.
– نوجوانانى كه احساس مى كنند والدینشان آنها را درك نمى كنند، به آنها احترام نمى گذارند و آنهایى كـه از وضعیت خانوادگى و محدودیت ها ناراضى هستند و احساس مـى كننـد قـادر بـه تغییـر دادن ایـن موقعیـت هـا نیستند احتمال خودكشى شان بیشتر است.

پیشنهاد مطالعه:  چگونه می توان با استقلال طلبی نوجوانان مواجه شد ؟

نقش والدین در خانواده برای پیشگیری از خودکشی در نوجوانان

آنچه والدین می توانند براى پیشگیرى از خودكشى نوجوانان انجام دهند این است که :

– والدین همدردى و نگرانى خود را به نوجوان در معرض خطر نشان دهند .

– نباید بـه نوجـوان به دلیل خودكشى به عنوان «نوجوان بد» نگاه كرد، بلكه باید به عنوان افرادى كه به كمك و مداخله ى بزرگترهـا نیاز دارند، نگاه كرد.
– والدین باید همیشه هر حرف نوجوانشان را در زمینه ى مرگ و خودكشى جدى بگیرنـد. بـه شـوخى گـرفتن افكار و اعمال خودكشى یا دست انداختن نوجوانان نه تنها كمك كننده نیـست، بلكـه بـرعكس باعـث تنهـا شـدن بیشتر نوجوان و ناامیدى او مى شود.
– والدین باید با نوجوانانشان حرف بزنند و از آنها مستقیماً در مورد افكار خودكشى و تمایل به مردن پرسـش كنند، چون نوجوانانى كه به خودكشى فكر مى كنند از این فكرشان به شدت شرمنده هستند و معمولاً افكارشـان را در زمینه ى خودكشى بروز نمى دهند، ولى تلویحاً اشاراتى مى كنند. در این مواقع والدین باید درِ صـحبت را بـا نوجوانانشان باز كنند، نترسند و از آنها بپرسند:
«آیا تا به حال به فكر آسیب رساندن به خود افتادى؟»
«آیا هنوز در فكر آسیب رساندن به خود هستى؟»
اكثر نوجوانان منتظر فرصتى هستند تا با كسى در این مورد صحبت كنند و معمولاً از این كه بتوانند در مـورد ناراحتى هاى شان حرف بزنند احساس بهترى پیدا مى كنند. هر چند صحبت كـردن در مـورد احـساسات و افكـار خودكشى ترسناك است، ولى به والدین اجازه مى دهد با نوجوان خـود ارتبـاط برقـرار كننـد، احـساس تنهـایى و شرمندگى نوجوان را كاهش دهند و به نوجوان كمك هاى لازم را ارائه دهند.
– در این مورد مهم است كه والدین نصیحت نكنند، بلكه باید خوب به حرف هاى نوجـوان گـوش دهنـد و بـا او همدلى نشان دهند، استرس و ناراحتى اش را تأیید كنند، راهى پیدا كنند كه نوجوان بتواند با استرس و نـاراحتى خود مواجه شود و او را تشویق كنند كه از كمك هاى دیگران به ویژه دوستان برخوردار شود و با فعالیتهاى دیگر مثل ورزش كردن از شدت استرس خود بكاهد.
– از آنجایى كه در حقیقت اقدام به خودكشى نوعى نشانه ى طلـب اسـتمداد اسـت، صـرف نـشان دادن یك واكنش توأم با همدلى ممكن است احتمال یك اقدام واقعى فـورى را كـاهش دهـد، و صـحبت كـردن درباره ى مشكل به نوجوان كمك مى كند تا به راه حلهاى دیگرى به جز خودكشى توجه كند.
– برخى از والدین از روى ترس سكوت مى كنند. نمى خواهند به روى خودشان بیاورند، اما سكوت آنهـا اوضـاع را بدتر مى كند و ممكن است اشتباهاً به حساب بى تفاوتى آنها گذاشته شود، پس بهتـر اسـت بـا نوجـوان خـود صحبت كنند و به او بگویند كه نگران حال وى هستند . مهر و محبت بى قید و شرط خـود را اظهـار كننـد و از او بخواهند كه مشكلات خود را بیان كند، وقتى از مشكلات او آگاه شوند، بیشتر مى توانند به نوجوان خـود كمـك كنند.
– معمولاً مطلع كردن مدرسه ى نوجوان ضرورى نیست، ولى گاهى نوجوان به دلیل مشكلاتى در مدرسه دسـت به خودكشى مىزند، به عنوان مثال آزار و اذیت شاگردان قلـدر مدرسـه نوجـوان را افـسرده و ناامیـد مـى كنـد و مقدمات میل به خودكشى نوجوان را فراهم مى آورد.در این مواقع باید مدرسه را مطلع كنیم تا براى حـل كـردن مشكل نوجوان اقدامات لازم را به عمل آورند.

پیشنهاد مطالعه:  در زندگی فرزندان مشارکت داشته باشید

– والدین باید اقدامات لازم را به عمل آورند تا نوجوان نتواند بـه دارو و سایر ابزارهاى كشنده دسترسى داشته باشد و باید این وسایل را از خانه دور كنند.
– اگر خطر اقدام به خودكشى زیاد شود، والدین باید نوجوان را تشویق كنند كه در جست و جوى كمك برآید، ممكن است از كمك مراكز مشاوره ى تلفنى كه خدمات مشاوره ى اضـطرارى را فـراهم مـى كننـد اسـتفاده شود و در فرصت مناسب باید به روانپزشك مراجعه شود.

– اگر وضعیت حاد است و احتمـال خطـر فـورى وجـود دارد باید نوجوان را به مركز فوریتهاى پزشكى (اورژانس) روانپزشكى ارجاع داد تا اقدامات ضرورى به عمل آیـد، برخى مواقع بسترى كردن نوجوان ضرورى است. والدین باید در روند درمانى فرزندشان مشاركت كنند، چـرا كـه همكارى والدین موجب تسریع كارایى روش هاى درمانى خواهد شد.

نویسنده : دكتر شاهرخ امیری ، فوق تخصص روان پزشكی كودك و نوجوان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی تبریز

منبع:
كتاب مشكلات نوجوانان: راهنمای والدین برای رفتار با نوجوانان” . تألیف دكتر شاهرخ امیری. انتشارات قطره

iacap.ir

مهکام مجله اینترنتی آموزش خانواده برتر – اختلالات روانشناسی

about

مطالب مفید

مدیریت وب سایت مهکام ، مجله اینترنتی آموزش خانواده را آقای حسن رامشینی به عهده دارند . ایشان در کنار مشاوره روانشناسی با جمعی دیگر از بهترین روانشناسان و مشاوران کشور به طور ضمنی به غنای این وب سایت کمک می کنند تا بتوانند مهکام را تبدیل به مرجعی برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به روان انسانها نمایند.

×